وقتی در مورد افزایش قیمتها یا تورم صحبت میشود، معمولاً تعریفهای مختلفی از آن وجود دارد. در زبان اقتصاد و متون علمی، تورم به معنای افزایش مستمر و طولانیمدت در قیمتها تعریف میشود. اما در مکالمات عامه و رسانهها، تورم به معنای افزایش عمومی قیمتها در کل اقتصاد بهطور کلی به تصویر کشیده میشود و ممکن است طولانیمدت نباشد. این تفاوت در تعریف تورم میتواند به اشتباه به تحلیل نادرستی از علل تورم منجر شود.زمانی که بانک مرکزی یا سیاستگذاران اقتصادی تصمیم میگیرند پایه پولی را افزایش دهند یا نقدینگی را افزایش بدهند، این فرآیند ممکن است زمان بر بوده و تدریجی باشد. افزایش نقدینگی به تدریج به افزایش قیمتها منجر میشود و زمان طولانیمدتی برای این افزایش نیاز دارد. این بدان معناست که تأثیر نقدینگی بر قیمتها نمایان نخواهد شد و پیچیده خواهد بود.
بنابراین، رصد و تجزیه و تحلیل اثر نقدینگی بر قیمتها کاری دشوار و پرهزینه است. افزایش نقدینگی به تدریج و به مدت طولانی به افزایش سطح عمومی قیمتها منجر میشود.بخشی از افزایشهای موقت و کوتاهمدت در قیمتها، به ویژه جهشهایی که اغلب در آنها اتفاق میافتد، ناشی از رشد ناگهانی نقدینگی نیست. در برخی موارد، جهشهای ناگهانی در نرخ ارز میتواند باعث افزایش ناگهانی قیمتها شود. این اثرها میتوانند موقت باشند و بر اساس عوامل خاصی رخ دهند.عواملی وجود دارند که باعث جهش ناگهانی نرخ ارز میشوند. این عوامل ممکن است ناشی از محدودیتهای دسترسی به ارزهای خارجی یا عوامل دیگری باشند. زمانی که این محدودیتها برطرف میشوند و نرخ ارز به طور ناگهانی افزایش مییابد، این باعث افزایش ناگهانی قیمتها نیز میشود. این افزایش ناگهانی در نرخ ارز به عنوان عاملی در افزایش سطح عمومی قیمتها شناخته میشود.
بعد از جهش ناگهانی در نرخ ارز، عموماً افزایش ناگهانی در نقدینگی رخ میدهد. این افزایش نقدینگی به دلیل نیاز به ریال برای تسهیلات بانکی و تجاری و نیاز به تسویه حسابها در ریال اتفاق میافتد. این تغییرات میتوانند به طور ناگهانی و در مدت زمان کوتاهی رخ دهند و اثرات آن را در افزایش سطح عمومی قیمتها مشاهده میکنیم.