در تازه‌ترین گزارش منتشرشده از سوی شرکت تحقیقاتی موسسه انرژی، ایران در جایگاه هفتم بزرگ‌ترین تولیدکنندگان انرژی جهان در سال ۲۰۲۴ قرار گرفته است. بر اساس این گزارش تحلیلی، تولید انرژی ایران طی این سال به رقم ۱۲.۸۲ اگزاژول رسیده و از این حیث سهمی معادل ۲.۲ درصد از کل انرژی تولیدشده در جهان را به خود اختصاص داده است؛ سهمی که اهمیت حضور ایران در معادلات جهانی انرژی را دوچندان می‌کند.
این در حالی است که کل انرژی تولیدشده در سطح جهان در سال ۲۰۲۴ برابر با ۵۹۲ اگزاژول گزارش شده و بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و یا صادرکنندگان عمده نفت نیز در رتبه‌هایی پایین‌تر از ایران قرار گرفته‌اند. حضور ایران در بین ۱۰ کشور نخست تولیدکننده انرژی، آن هم در شرایطی که کشور با تحریم‌های بین‌المللی، محدودیت‌های تکنولوژیکی و فشارهای اقتصادی مواجه است، نشان از ظرفیت بالقوه و بالفعل بالای این کشور در حوزه انرژی دارد.
در صدر این فهرست، چین با تولید ۱۵۸.۸۸ اگزاژول انرژی، به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده انرژی جهان شناخته شده است. جایگاه دوم متعلق به ایالات متحده آمریکا است که در سال ۲۰۲۴ موفق به تولید ۱۱۱.۷۵ اگزاژول انرژی شد. پس از آن، روسیه با ۳۱.۷۷ اگزاژول در جایگاه سوم قرار دارد. نکته جالب توجه، فاصله قابل‌توجه چین با سایر رقبای بزرگ جهانی است؛ فاصله‌ای که ریشه در سرمایه‌گذاری گسترده این کشور در حوزه انرژی‌های فسیلی، تجدیدپذیر و هسته‌ای دارد.
ایران با قرارگیری در رتبه هفتم از کشورهایی مانند کانادا و عربستان سعودی پیشی گرفته است؛ دو کشوری که معمولاً به‌واسطه منابع عظیم انرژی خود در صدر توجهات قرار دارند..
از منظر راهبردی، این رتبه‌بندی گویای آن است که ایران به‌رغم چالش‌های سیاسی و اقتصادی، توانسته زیرساخت‌های تولید انرژی خود را حفظ و حتی تقویت کند. علاوه بر منابع نفتی و گازی، رشد تولید برق و توسعه تدریجی انرژی‌های تجدیدپذیر، در تثبیت جایگاه ایران در این جدول مؤثر بوده است.
همچنین باید توجه داشت که این موقعیت، صرفاً از منظر عددی قابل توجه نیست، بلکه پیامدهای ژئوپلیتیکی گسترده‌ای نیز دارد. کشوری که جزو ۱۰ قدرت برتر در تولید انرژی باشد، بی‌تردید نقش پررنگ‌تری در مذاکرات منطقه‌ای، همکاری‌های بین‌المللی و تنظیم معادلات سیاسی بازی خواهد کرد. ایران، به‌عنوان کشوری با موقعیت استراتژیک در غرب آسیا، می‌تواند از این ظرفیت برای تقویت نفوذ خود در بازارهای انرژی و بهره‌گیری دیپلماتیک از آن استفاده کند.
در نهایت، استمرار این روند و ارتقای موقعیت ایران در رتبه‌بندی‌های جهانی، مستلزم نگاه هوشمندانه، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های نوین، توسعه فناوری‌های بومی و تعامل هدفمند با اقتصاد جهانی خواهد بود. جایگاه هفتم در سال ۲۰۲۴، نقطه‌ای امیدوارکننده در مسیری است که می‌تواند ایران را به یکی از قدرت‌های تثبیت‌شده انرژی جهان تبدیل کند.
