ماهواره مخابراتی “ناهید ۲” به‌عنوان یکی از پروژه‌های کلیدی سازمان فضایی ایران، صبح جمعه ۳ مرداد ۱۴۰۵، با استفاده از پرتابگر سایوز روسی و در قالب یک مأموریت بین‌المللی چندماهواره‌ای، با موفقیت به فضا پرتاب شد. این مأموریت که با مشارکت ۲۰ ماهواره از کشورهای مختلف از جمله ایران، روسیه، و دیگر کشورهای همکار صورت گرفت، گامی مؤثر در جهت تثبیت موقعیت ایران در عرصه فناوری فضایی و توسعه همکاری‌های علمی بین‌المللی محسوب می‌شود.
نمایش هویت ملی در پروژه‌ای جهانی
در این پرتاب، آرم رسمی سازمان فضایی ایران بر روی بدنه پرتابگر سایوز نقش بسته بود؛ موضوعی که به‌عنوان نماد رسمی‌بودن همکاری‌های فضایی ایران در سطوح بین‌المللی تحلیل می‌شود. این چهارمین باری است که پرتابگر سایوز میزبان یک ماهواره ایرانی می‌شود و پیش‌تر نیز ماهواره‌های خیام، پارس ۱، کوثر و هدهد را به فضا برده بود.
توسعه سامانه پیش‌رانش بومی برای حفظ مدار ماهواره
یکی از برجسته‌ترین نوآوری‌های فنی در ماهواره ناهید ۲، سیستم پیش‌رانش بومی آن است. این سیستم با هدف حفظ موقعیت مداری و اصلاح ارتفاع ماهواره تا ۵۰ کیلومتر طراحی شده و نقش حیاتی در عملکرد بلندمدت ناهید ۲ ایفا خواهد کرد. این ماهواره که برای ۵ سال حضور مستمر در مدار برنامه‌ریزی شده، از تراسترهای گاز گرم بهره می‌برد که به‌طور کامل در داخل کشور طراحی و ساخته شده‌اند.
در این سیستم پیش‌رانش از اجزای پیشرفته‌ای همچون مخزن‌های کامپوزیتی فشار بالا، شیرهای کنترل جریان و نازل‌های رانش دقیق استفاده شده که به‌دلیل سطح بالای فناوری، در بازارهای بین‌المللی به سختی در دسترس هستند. این موفقیت، نشان‌دهنده حرکت ایران به سوی خودکفایی در فناوری‌های فوق پیشرفته فضایی است.
فناوری‌های مکمل در ناهید ۲؛ از چسب فضایی تا باتری بومی
پوشش‌های پلیمری و چسب‌های فضایی
در کنار سیستم رانش، استفاده از پوشش‌ها و چسب‌های پلیمری حرارتی و عایق‌های رسانا که در بخش‌های داخلی موتور و سطح خارجی بدنه ماهواره به کار رفته‌اند، نقشی مهم در کنترل حرارت و حفظ عملکرد در شرایط سخت فضایی ایفا می‌کنند. این مواد نیز توسط پژوهشگاه‌های داخلی به‌طور کامل توسعه یافته‌اند.
باتری‌های لیتیومی ساخت داخل
از دیگر اجزای حیاتی ناهید ۲ می‌توان به باتری‌های بومی‌شده از نوع لیتیوم-یون اشاره کرد که در داخل کشور ساخته و بسته‌بندی شده‌اند. این باتری‌ها باید در طول عمر پنج‌ساله ماهواره، توان تحمل هزاران چرخه شارژ و دشارژ را بدون افت ظرفیت داشته باشند، که خود نیازمند دقت بالا در انتخاب مواد اولیه و طراحی مهندسی است.
جایگاه اقتصادی و استراتژیک ناهید ۲ در صنعت فضایی ایران
پرتاب موفق ناهید ۲ تنها یک گام فناورانه نیست، بلکه نمایانگر ظرفیت اقتصادی ایران در صنایع دانش‌بنیان فضایی و تقویت امنیت ارتباطی کشور از طریق ماهواره‌های بومی است. خودکفایی در تولید سامانه‌های پیش‌رانش، عایق‌های حرارتی، چسب‌های فضایی و باتری‌ها، کشور را از وابستگی به زنجیره‌های تأمین خارجی رها کرده و زمینه‌ساز توسعه صادرات دانش‌بنیان در حوزه فضا خواهد بود.
