خروج خاموش دفاتر و شرکتهای هایتک از اسرائیل
مهاجرت کارکنان و دفاتر اقتصادی حوزه دانش و فناوری اسرائیل جدیتر از پیش شده است. با وجود پایان موقت درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل، هنوز هیچ گزارش رسمی درباره مهاجرت گسترده نیروی انسانی فناوری از اسرائیل منتشر نشده است. اما شواهد موجود، بهویژه تجربه طوفانالاقصی، نشان میدهد که فرایند خروج متخصصان هایتک از اسرائیل نهتنها محتمل، بلکه در بسیاری از شرکتها آغاز شده است.
در جریان جنگ اخیر اسرائیل با غزه، حدود 8300 نیروی انسانی بخش فناوری از اسرائیل بهطور موقت یا دائم خارج شدند؛ یعنی رقمی معادل 2.1 درصد کل فعالان هایتک این رژیم، در حال بیرون رفتن از منطقهاند. طبق نظرسنجی اداره نوآوری اسرائیل، از هر پنج شرکت فناوری، یک شرکت بخشی از عملیات یا کارکنان خود را به خارج انتقال داده بود.
این مهم با تجاوز اخیر این رژیم به ایران، مورد تشدید قرار گرفته شده است. با هدف قرار گرفتن دقیق زیرساختهای امنیتی و نظامی اسرائیل خصوصا مراکز آموزشی و پارکهای علم و فناوری اسرائیل، بار دیگر نگرانی سرمایهگذاران خارجی درباره تداوم کسبوکار در این کشور را برجسته کرده است. یک شرکت اسرائیلی نقل میکند که مشتری انگلیسیاش قرارداد سالانه را به قرارداد ماهانه تبدیل کرده، با این پرسش صریح: «اگر اسرائیل دیگر وجود نداشته باشد چه میشود؟»
از سوی دیگر، روند انتقال دفاتر استارتاپها به رومانی، پرتغال، بلغارستان و امارات شتاب گرفته و برخی صندوقهای سرمایهگذاری نظیر Hearst Ventures بهطور رسمی دفاتر تلآویو را تعطیل کردهاند.
برای تهران، این تحولات فقط یک خروج سرمایه انسانی نیست؛ بلکه فرصتی برای فشار هدفمند بر مزیت نسبی اسرائیل یعنی اقتصاد دانشبنیان است. در چارچوب جنگ نیمهسخت، وقتی جریان سرمایه و نیروی متخصص مختل میشود، پیام راهبردی روشن مخابره میشود. تلآویو، علیرغم وارد کردن خسارات و ضربههایی، با خروج نیروهای متخصص و فعال در حوزه اقتصاد دانشبنیان و هایتک، وارد فاز جدیدی از افت رشد اقتصادی خواهد شد.