تحلیل خبر| سهم 84 درصدی بازار سرمایه در اختیار 10 شرکت

اهمیت

افزایش ریسک سیستمیک: تمرکز بالای ثروت در تعداد کمی از شرکت‌ها، ریسک سیستمیک بازار را افزایش می‌دهد. اگر یکی از این شرکت‌های بزرگ با مشکل جدی روبرو شود، می‌تواند کل بازار را به خطر بیاندازد. این ریسک، به خصوص در شرایط عدم شفافیت و نظارت ضعیف، به شدت افزایش می‌یابد.

نابرابری اقتصادی و اجتماعی: تمرکز بالای ثروت در دست تعداد کمی از شرکت‌ها و سهامداران آنها، می‌تواند به افزایش نابرابری اقتصادی و اجتماعی منجر شود.  این تمرکز، ثروت را از بخش‌های وسیعی از جامعه می‌گیرد و فاصله‌ی طبقاتی را افزایش می‌دهد.

نکات تکمیلی

گزارش مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می‌دهد؛ مجموع ارزش بازار سهام در بورس و فرابورس، در آذر امسال 103،243126 میلیارد ریال بوده است. البته در مبادلات امروز چهارشنبه، مجموع ارزش بازار سهام در بازارهای اول و دوم بورس تهران، فرابورس و بازار پایه از مرز 11 هزار همت نیز گذر کرد.

براساس این گزارش، از میان صنایع فعال در بازار سرمایه، محصولات شیمیایی با 24.54 درصد و ارزش بازار 25،340،379 میلیارد ریال، بیشترین ارزش بازار سهام بورس تهران و فرابورس را به خود اختصاص داده است. پس از این صنعت، فلزات اساسی با 18.12 درصد و ارزش بازار 18،712،515 میلیارد ریال در جایگاه دوم قرار دارد.

داده‌های این گزارش نشان می‌دهد ارزش بازار 10 صنعت بزرگ بازار سرمایه در آذر ماه نسبت به ماه قبل(آبان) بیشتر شده است. هم‌چنین، ارزش بازار این صنایع در آبان امسال، 87،739،787 میلیارد ریال بوده است.

همچنین، نتایج بررسی‌های اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار از روند تغییرات ۵ صنعت مهم بازار سرمایه حاکی از آن است که همچنان محدودیت­‌های انرژی، تغییرات نرخ‌های ارز، خوراک، فرآورده‌ها، کامودیتی‌­ها و قیمت‌گذاری دستوری از جمله مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر میزان تولید و فروش شرکت‌­ها و به تبع آن میزان سودآوری صنایع بوده است. این محدودیت‌ها باعث شده، تولید دو صنعت فرآورده‌های نفتی و استخراج کانه‌های فلزی در آذر ماه افزایش یابد و ۳ صنعت دیگر با افت روبه‌رو باشند.

کاهش نابرابری اقتصادی و اجتماعی یکی از اهداف مهم سیاست‌های اقتصادی هر کشور است.  تمرکز شدید ثروت در بازار سرمایه، این هدف را به خطر می‌اندازد و می‌تواند به مشکلات اجتماعی و سیاسی بسیاری منجر شود.  توزیع عادلانه ثروت برای داشتن جامعه‌ای پایدار و با ثبات و به کار انداختن چرخ کارخانه ها ضروری است که مهم ترین بازار آن، بازار سرمایه است.

به طور خلاصه، سهم ۸۴ درصدی ۱۰ شرکت از بازار سرمایه ایران می‌تواند به کاهش رقابت، افزایش ریسک سیستمیک و تشدید نابرابری اقتصادی و اجتماعی منجر شود. این مساله به طور جدی توسعه‌ی پایدار اقتصادی و اجتماعی کشور را تهدید می‌کند و نیازمند تدابیر اصلاحی است.