تحلیل خبر سهم 5 درصدی محصولات دانش بنیان از صادرات کشور

اهمیت

افزایش تنوع صادرات: با گسترش تولید محصولات دانش‌بنیان و افزایش سهم آن‌ها در صادرات، کشورهای تولیدکننده می‌توانند تنوعی در صادرات خود ایجاد کنند که باعث پایداری اقتصادی و کاهش ریسک‌های مرتبط با تغییرات قیمت‌های جهانی می‌شود.

ایجاد فرصت‌های شغلی و توسعه پایدار: صادرات محصولات دانش‌بنیان نه تنها به افزایش درآمد ملی کمک می‌کند، بلکه با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و بهبود توانمندی‌های تکنولوژیک، موجب توسعه پایدار اقتصادی نیز می‌شود.

نکات تکمیلی

بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۲ سهم ۲.۶ درصد از وزن و ۵ درصد از ارزش کل صادرات کشور را به خود اختصاص دادند که مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی، حدود ۸۰ درصد ارزش صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان را به خود اختصاص داده است.

توسعه صادرات غیرنفتی، به ویژه صادرات متکی بر اقتصاد دانش‌بنیان، نقش با اهمیتی در امنیت اقتصادی و توسعه اقتصادی کشور دارد. در مقابل، وابستگی صادرات و اقتصاد به فروش نفت، مواد خام و نیمه‌خام، یکی از نقاط ضعف کشور به‌ویژه در زمان تحریم و محدودیت‌های بین‌المللی است.

بر اساس گزارشی تحلیلی اقتصاد دانش بنیان، از  177 هزار کوتاژ صادرات و واردات و بیش از 5/5 میلیون داده گمرک جمهوری اسلامی ایران و معاونت توسعه شرکت های دانش بنیان، شرکت های نوآور با سهم حدود 20 درصدی از کل شرکت های دانش بنیان، 67 درصد درآمد و بیش از 75 درصد صادرات و واردات این حوزه را در اختیار دارند. این در حالی است که شرکت های فناور با سهم کمتر از 7 درصد از کل شرکت های دانش بنیان حدود 30 درصد درآمد و بیش از 20 درصد تجارت خارجی دانش بنیان را در کارنامه خود دارند.

بنابر این گزارش، در این سال ها، حوزه فناوری مواد شیمیایی بیشترین سهم از صادرات را دارا بوده اند و این نسبت هر ساله افزایش داشته است، حوزه فناوری های ماشین آلات، برق و الکترونیک و دارویی به ترتیب در رتبه های بعدی صادرات قرار دارند. تنها حوزه فناوری که تراز تجاری مثبت دارد، حوزه پیشرفته شیمیایی است.

تحقیقات اقتصادی، حاکی از رابطه معنادار توسعه اقتصادی و درجه دانش‌یافتگی اقتصاد است. بنابراین این نوع صادرات آسیب‌پذیری کمتری در زمان محدودیت‌ها دارد، چرا که اساس اقتصاد دانش‌بنیان را تفکر و تخصص تشکیل می‌دهد و بر نیروی انسانی و قدرت تولید و دانش آن تکیه دارد و وابسته به منابع طبیعی نیست.

تقویت جایگاه ایران در عرصه نوآوری و فناوری در حوزه‌های مختلف و همچنین توسعه همکاری‌های تجاری بین‌المللی و معرفی ظرفیت‌های شرکت‌های ایرانی، به‌ویژه در حوزه دانش‌بنیان نیازمند تقویت رویداد‌هایی است که فرصت تعامل بازیگران اصلی این اکوسیستم را هرچه بیشتر فراهم می‌آورد.