کریدور شمال-جنوب؛ فرصت طلایی برای رشد ترانزیت و درآمدهای ارزی
برنامه دولت برای رشد ترانزیت به 40 میلیون تن در سال با محوریت کریدور شمال-جنوب در حال اجراست. این کریدور، مسیر اصلی عبور کالا از ایران بوده و با تکمیل زیرساختهای ریلی و افزایش ظرفیت حمل، نقشی کلیدی در تحقق این هدف ایفا میکند. طبق برنامه هفتم توسعه، سهم حملونقل ریلی باید طی 5 سال از 10 درصد به 30 درصد برسد.بر اساس آمار، ترانزیت از ابتدای امسال به 10 میلیون تن رسیده و پیشبینی میشود تا پایان سال به 20 میلیون تن افزایش یابد. برای دستیابی به رشد پایدار ترانزیت، جذب سرمایهگذاری، توسعه زیرساختها و تسهیل عبور بار از سیاستهای کلیدی دولت است.در این راستا، ایران آمادگی حمل سالانه 10 تا 15 میلیون تن بار از مسیرهایی مانند سرخس، اینچهبرون، امیرآباد، بندر کاسپین و آستارا را اعلام کرده است. همچنین، مذاکرات با قزاقستان برای توسعه ترانزیت در کریدور شمال-جنوب، کاهش تعرفهها و تسریع زمان گردش واگنها ادامه دارد. قزاقستان ظرفیت حمل 15 میلیون تن بار از این مسیر را داشته و برای همکاری بیشتر با ایران برنامهریزی میکند.از دیگر پروژههای مهم میتوان به احداث خطوط ریلی رشت-آستارا، چابهار-زاهدان و اتصال به عراق از مرزهای شلمچه و خسروی اشاره کرد. تکمیل این پروژهها به کاهش زمان و هزینه حملونقل و افزایش رقابتپذیری ایران در بازار ترانزیت منطقهای منجر خواهد شد.
اهمیت
ترانزیت بهعنوان یکی از منابع اصلی درآمد ارزی غیرنفتی میتواند نقش مهمی در کاهش وابستگی به نفت و تقویت اقتصاد ایفا کند. کریدورهای حملونقل مانند شمال-جنوب، با اتصال ایران به بازارهای بینالمللی و جذب بارهای ترانزیتی، به افزایش درآمدها، اشتغالزایی و توسعه زیرساختهای حملونقل کمک میکنند.سهم ریلی در ترانزیت، که اقتصادیتر و پایدارتر است، قرار است سه برابر شود که این امر نیازمند جذب سرمایهگذاری خارجی و داخلی است. تکمیل پروژههای کلیدی ریلی و کاهش هزینه و زمان حملونقل، موقعیت استراتژیک ایران را در تجارت منطقهای تقویت کرده و موجب افزایش رقابتپذیری اقتصاد کشور در سطح بینالمللی میشود.