اهمیت
کاهش درآمد ملی: ممنوعیت صادراتی میتواند سبب کاهش درآمد کشاورزان و کاهش انگیزه برای تولید بیشتر شود که کاهش درآمد ملی را در پی دارد.
تأثیر بر تولیدکنندگان کوچک: بسیاری از تولیدکنندگان پسته در ایران مقیاس کوچک دارند و وابسته به فروش بینالمللی هستند. ممنوعیت واردات میتواند این تولیدکنندگان را با مشکلات اقتصادی مواجه سازد.
نکات تکمیلی
پسته یکی از مهمترین محصولات بخش کشاورزی در ایران است. به شکلی که جایگاه اول دنیا را در سطح زیر کشت باغات پسته و جایگاه دوم دنیا را در تولید پسته دارد. این محصول از نظر میزان آوری نیز رتبه اول را در بین محصولات باغبانی کشور دارا و بهعنوان یک محصول راهبردی مطرح است.
میزان تولید پسته در سال گذشته ۲۰۰ هزار تن بود که ۸۰ درصد این محصول تولیدی از باغات استان کرمان و ۲۰ درصد پسته کشور در استانهای یزد، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سمنان، مرکزی، قزوین و بخشهایی از استان تهران برداشت میشود.
از این میزان ۱۲۰ هزار تن پسته به ارزش ۹۰۰ میلیون دلار الی یک میلیارد دلار به کشورهای هدف طی سال ۱۴۰۲ صادر شده است. این محصول در شرایط تحریمی حاکم بر اقتصاد ایران ارزآوری خوبی داشته است و در روند چند ساله صادرات خشکبار و محصولات سردسیری رتبه اول را از نظر ارزش صادرات کسب کرده است. اما همچنان توجه دوچندان مسئولین این حوزه را میطلبد. چرا که طی سالهای اخیر، آمریکا در تولید و صادرات پسته جایگاه اول را از ایران ربوده است.
همچنین امسال نیز بر اساس آخرین آمار گمرک، پسته در شش ماه نخست، بیشترین سهم را در صادرات محصولات کشاورزی ایران داشته است. بر اساس این آمار در این بازه زمانی شاهد افزایش ۹۲ درصدی حجم صادرات پسته نسبت به مدت مشابه سال قبل بودهایم. از نظر ارزش صادرات نیز، صادرات پسته افزایشی ۱۷۴ درصدی داشته و در این مدت ۳۷۴ میلیون دلار بوده است. با نوجه به آمارهای ذکر شده و شناخت ظرفیت ایران ،ممنوعیت صادرات پسته ایران به اروپا موضوعی حساس و غیرقابل انکار است. تأثیر این اقدام بر کشاورزان و تولیدکنندگان ایرانی قابل توجه است و میتواند فشار بیشتری بر اقتصاد کشور و معیشت کشاورزان وارد کند. همچنین، این ممنوعیت میتواند بازارهای جدیدی را برای استفاده از پسته ایرانی در دیگر کشورها ایجاد کند، اما در عین حال فرصتهای از دست رفتهای را نیز به همراه دارد.لازم به ذکر است که سالانه در حدود ۷ هزار و ۵۰۰ تن از پسته کشور به اتحادیه اروپا صادر میشود که در مجموع ۵ درصد از کل میزان صادرات پسته ایران است و این میزان با ممنوعیت صادرات از سوی اتحادیه اروپا روبهرو شده است. دلیل ممنوعیت واردات پسته ایرانی، آلودگی پستههای صادراتی ایران به سم قارچی افلاتوکسین است که لزوم ورود جهاد کشاورزی و اتحادیه صادرات محصول پسته به این حوزه برای جلوگیری ازدسترفتن سهم بازار جهانی ایران در صادرات این محصول را پیش از پیش مورد توجه قرار میدهد.