گزیده تحلیل| تحولات بازار روغن خوراکی: از کاهش واردات تا ثبات قیمت

تحولات بازار روغن خوراکی ایران: از کاهش واردات تا ثبات قیمت

در حال حاضر، نیاز سالانه ایران به روغن خوراکی حدود ۱.۵ تا ۱.۶ میلیون تن است که عمدتاً از طریق واردات دانه‌های روغنی تأمین می‌شود و وابستگی ارزی این محصول ۹۵ درصد برآورد شده است. در نیمه اول سال جاری، واردات روغن کاهشی چشمگیر داشته؛ به طوری که واردات از ۹۶۴ هزار تن به ۶۶۸ هزار تن کاهش یافته و ارزش واردات نیز از ۱.۵ میلیارد دلار به ۶۷۰ میلیون دلار رسیده است، یعنی کاهش وزنی ۳۰ درصد و کاهش ارزشی حدود ۶۰ درصد. افزایش تولید داخلی دانه‌های روغنی، به‌ویژه کلزا، در تأمین این نیاز مؤثر بوده است. تولید کلزا از ۱۴۰ هزار تن به ۲۷۰ هزار تن رسیده و پیش‌بینی می‌شود با کشت بیشتر، این رقم در سال آینده به ۳۵۰ هزار تن برسد. با این حال، تأخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان و شرایط آب‌وهوایی نامساعد چالش‌هایی را برای تولید ایجاد کرده است. کشاورزان با قیمت بالای بذر و کمبود بارش‌ها مواجه‌اند که توسعه کشت را با مشکلاتی روبه‌رو کرده است. علی‌رغم کاهش مصرف سرانه و کاهش واردات، دبیر انجمن روغن نباتی ایران اعلام کرده که قیمت روغن در بازار داخلی به دلیل وجود قیمت‌های مصوب و کنترل نوسانات ارزی تغییری نخواهد کرد، و در حال حاضر ثبات قیمت در بازار برقرار است.

اهمیت

کاهش ۳۰ درصدی وزنی و ۶۰ درصدی ارزشی واردات روغن خوراکی در نیمه اول سال جاری می‌تواند به کاهش فشار بر تراز تجاری کشور و بهبود وضعیت ارزی کمک کند.همچنین افزایش تولید دانه‌های روغنی، به ویژه کلزا، نشان‌دهنده ظرفیت‌های کشاورزی کشور و اهمیت حمایت از کشاورزان است. این امر می‌تواند به کاهش وابستگی به واردات و افزایش خودکفایی غذایی منجر شود.