تحلیل خبر| کاهش درصد جمعیت زیر خط فقر در ایران

اهمیت

افزایش قدرت خرید: با خروج تعداد بیشتری از افراد از زیر خط فقر، قدرت خرید خانوارها افزایش می‌یابد که این به بهبود وضعیت معیشتی و کاهش فشارهای اقتصادی بر خانواده‌ها کمک می‌کند.
رشد اقتصادی پایدار: کاهش فقر می‌تواند به افزایش تقاضای داخلی و رشد اقتصاد ملی کمک کند. با افزایش درآمدها، افراد می‌توانند بیشتر خرج کنند و این افزایش تقاضا منجر به افزایش تولید و اشتغال در کشور می‌شود.

نکات تکمیلی

جهان تا پیش از پاندمی COVID-19 شاهد روندی موفق در کاهش فقر بود. برای نخستین بار، نرخ فقر شدید (کمتر از ۱.۹۰ دلار در روز) به ۸.۵ درصد کاهش یافت. این یک دستاورد مهم بود، اما شیوع پاندمی و بحران‌های جهانی، از جمله تغییرات اقلیمی و مشکلات اقتصادی، روند پیشرفت را کند یا متوقف کرد.در سال ۲۰۲۴، نزدیک به ۷۰۰ میلیون نفر، یعنی حدود ۸.۵ درصد از جمعیت جهان، در فقر شدید زندگی می‌کردند.
همچنین حدود ۳.۵ میلیارد نفر، معادل ۴۴ درصد از جمعیت جهان، با درآمد کمتر از ۶.۸۵ دلار در روز زندگی می‌کنند. علیرغم کاهش فقر جهانی از سال ۱۹۹۰، تعداد افرادی که زیر این خط فقر زندگی می‌کنند به دلیل افزایش جمعیت کاهش چشمگیری نداشته است.
در ایران، دولت موفق شده است بر اساس سه شاخص درآمدی ۲.۱۵ دلاری، ۳.۶۵ دلاری و ۶.۸۵ دلاری، فقر را کاهش دهد. فقر مطلق، که با درآمد روزانه ۲.۱۵ دلار تعریف می‌شود، در سال ۲۰۲۲ به ۰.۴۲ درصد جمعیت کاهش یافت. این نرخ فقر مطلق در ایران یک‌بیستم میانگین جهانی یعنی ۸.۵ درصد است.
داده‌های اخیر نشان‌دهنده فقر نسبی (زیر ۶.۸۵ دلار در روز) نیز به طور محسوسی کاهش یافته و از ۲۹.۳ درصد در سال ۲۰۲۰ به ۲۱.۹ درصد در سال ۲۰۲۲ رسیده است. این کاهش ۷.۴ واحد درصدی به معنای نجات ۶.۱ میلیون نفر از فقر است.همچنین، جمعیت فقیر بر اساس خط فقر ۳.۶۵ دلار در روز از ۶.۰۵ درصد به ۳.۸ درصد کاهش یافته است. با وجود این دستاوردها، این موفقیت‌ها همچنان شکننده هستند، زیرا تخمین زده می‌شود که ۴۰ درصد از جمعیت در خطر سقوط مجدد به زیر خط فقر قرار دارند. پیش‌بینی می‌شود که جمعیت فقیر در ایران تا سال ۲۰۲۴ به ۱۹ درصد کاهش یابد.
بر اساس گزارش سازمان ملل در سال های 2010-2021 در میان کشور های شورای همکاری خلیج فارس، نرخ فقر عربستان سعودی 13.6 درصد از جمعیت این کشور است، به این معنی که از هر هفت شهروند در عربستان سعودی یک نفر در فقر زندگی می کند.با این حال، فقر در عربستان سعودی از 18.2 درصد در سال 2010 به 13.6 درصد در سال 2021 کاهش یافته است. همچنین نرخ فقر در قطر نیز تعداد افراد به طور قابل توجهی کمتر از 0.4 درصد از جمعیت این کشور است که نشان دهنده سطح بسیار پایین فقر در بین شهروندان قطری است.