اهمیت
کاهش ذخایر ارزی: افزایش واردات و کاهش صادرات، به تدریج منجر به کاهش ذخایر ارزی کشور میشود. این امر میتواند به بیثباتی نرخ ارز، افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم منجر شود.
افزایش بدهی خارجی: برای تأمین ارز مورد نیاز برای واردات، ممکن است دولت مجبور به اخذ وام از کشورهای خارجی شود که این امر به افزایش بدهی خارجی و وابستگی اقتصادی کشور میانجامد.
نکات تکمیلی
بر اساس داده های گمرک ایران، بیشترین تراز تجاری منفی در سال گذشته با منفی 16.8 میلیارد دلار و کمترین تراز تجاری منفی در سال 1398، با منفی 2.7 میلیارد دلار رقم خورده است. در سال 1394،1395 و 1397 به ترتیب 0.9 ، 0.4 و 1.5 میلیارد دلار تراز تجاری مثبت برای کشور ثبت شده است.
بر اساس اعلام رئیس اداره گمرک ایران، از ابتدای سال جاری تا ۲۰ مهر صادرات ایران ۳۰ میلیارد دلار به وزن ۸۱ میلیون تن بود و از نظر وزنی در مدت یادشده از سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته هفت درصد و از نظر ارزش ۱۰ درصد رشد داشته است. همچنین از ابتدای سال جاری تا ۲۰ مهر واردات ایران به ۲۰ میلیون تن به ارزش حدود ۳۷ میلیارد دلار رسید و حدود هشت درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است. بنابراین مقایسه ارزش صادرات و واردات از ابتدای سال جاری تا ۲۰ مهر نشان می دهد که تراز تجاری ۷ میلیارد دلار بدون نفت منفی است.
به طور کلی در یک دهه اخیر، تراز تجاری ایران به طور مداوم منفی بوده است و تنها در سه سال شاهد تراز مثبت اندکی بودهایم. در سال جاری نیز، هم صادرات و هم واردات ایران نسبت به سال گذشته رشد داشته است. با این حال، رشد واردات بیشتر از صادرات بوده و در نتیجه تراز تجاری همچنان منفی باقی مانده است.
در سال جاری، هم صادرات و هم واردات ایران نسبت به سال گذشته رشد داشته است. با این حال، رشد واردات بیشتر از صادرات بوده و در نتیجه تراز تجاری همچنان منفی باقی مانده است. تداوم تراز تجاری منفی، نشان از ساختار اقتصادی ایران دارد که به شدت به واردات وابسته است و صادرات غیرنفتی آنقدر قوی نیست که بتواند نیازهای ارزی کشور را تامین کند. تراز تجاری منفی ایران، یک چالش جدی برای اقتصاد کشور است. برای بهبود این وضعیت، دولت و بخش خصوصی باید به صورت مشترک تلاش کنند تا ساختار اقتصادی کشور را متحول کرده و وابستگی به نفت را کاهش دهند. تنوعبخشی به صادرات،توسعه صنایع داخلی و جذب سرمایهگذاری خارجی، از جمله مهمترین اقداماتی هستند که میتوانند در این زمینه موثر باشند.