اهمیت
افزایش هزینههای دولت: واردات بنزین به دلیل قیمت بالا در بازارهای جهانی، هزینههای سنگینی به دولت تحمیل میکند. این هزینهها میتوانند بودجههای سایر بخشهای اقتصادی مانند آموزش، بهداشت و زیرساختها را محدود کنند.
کاهش فرصتهای صادراتی: اگر بنزین وارد نمیشد و خودروهای داخلی بهینهتر تولید میشدند، کشور میتوانست مازاد تولید را صادر کرده و درآمد ارزی بیشتری کسب کند.
نکات تکمیلی
بر اساس گزارش وزارت نفت، ایران در سال ۱۴۰۲ بیش از ۵ میلیارد و ۴۷۸ میلیون لیتر بنزین و گازوئیل وارد کرده که هزینهای بالغ بر ۴ میلیارد دلار به همراه داشته است. برای تأمین مالی این میزان واردات، دولت به تهاتر با سایر فرآوردههای نفتی نظیر نفت کوره و میعانات گازی روی آورده است.
تولید بنزین در پالایشگاههای کشور بهطور متوسط روزانه ۱۱۲ میلیون لیتر بوده، در حالی که مصرف میانگین بنزین روزانه ۱۱۸ میلیون لیتر بوده است که موجب کسری روزانه ۵ میلیون لیتر شده است. در شهریور ۱۴۰۳، با توجه به افزایش سفرها در تعطیلات پایانی تابستان، مصرف بنزین به ۱۴۲ میلیون لیتر در روز رسید که برای تأمین این میزان، واردات روزانه ۳۰ میلیون لیتر بنزین انجام شد.
اگرچه بخشی از این واردات از طریق تهاتر انجام میشود و دولت بهصورت مستقیم هزینهای برای آن نمیپردازد، اما تهاتر بنزین با کالاهای دیگر میتواند به کاهش درآمدهای دولت منجر شود.
عدم اصلاح ناوگان حملونقل کشور و تولیدخودروهای پرمصرف، تعطیلی توسعه CNG در سالهای اخیر، عقب ماندگی در تولید، کندی در تکمیل طرحهای توسعه پالایشگاهی و عدم اجرای پروژههای جدید از جمله عواملی است که ایران را وارد مرحله ناترازی بنزین کرده و برای تامین نیاز کشور مجبور به واردات بنزین شده است.
خودروهای ایرانی، که توسط دو خودروساز بزرگ کشور تولید میشوند، مصرف بنزینی بین ۱۰ تا ۱۲ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر دارند، در حالی که میانگین مصرف خودروهای سایر کشورها تنها ۴ تا ۵ لیتر است. این تفاوت باعث شده که اگر خودروهای ایرانی مطابق استانداردهای بینالمللی تولید میشدند، مصرف روزانه بنزین میتوانست به نصف کاهش یابد و حتی به صادرات بنزین منجر شود.