توسعه بازار عراق؛ فرصت طلایی ایران برای تنوع‌بخشی به صادرات
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، اخیراً به عراق سفر کرده و با سیاستگذاران این کشور دیدار و تفاهمنامه‌هایی امضا کرده است. این اقدامات به دنبال افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین تهران و بغداد است و به تحقق هدف تجاری ۲۰ میلیارد دلاری میان دو کشور تا سال ۱۴۰۷ کمک خواهد کرد. با این توافق، تجار و فعالان اقتصادی دو کشور می‌توانند در شرایط بهتری با یکدیگر تعامل کنند.تبادل تجاری کنونی ایران و عراق به حدود ۱۰ میلیارد دلار در سال رسیده و با توجه به بازار ۱۵۰ میلیارد دلاری عراق، دستیابی به هدف تجاری تعیین شده قابل دسترس به نظر می‌رسد. عراق تا ۱۵ سال آینده یکی از مهم‌ترین فرصت‌های اقتصادی برای ایران محسوب می‌شود. دو کشور در زمینه‌های مختلفی از جمله صنایع دارویی، محصولات کشاورزی، مصالح ساختمانی و صنایع غذایی، همچنین حوزه‌های پولی، حمل‌ونقل و گاز همکاری دارند.عراق به شدت به دنبال توسعه اقتصادی و خودکفایی است و در این زمینه، صادرات خدمات فنی و مهندسی می‌تواند به عنوان یکی از مهم‌ترین زمینه‌های همکاری مطرح شود. بسیاری از کشورها به دنبال افزایش روابط تجاری با عراق هستند، اما قرابت فرهنگی و همسایگی ایران و عراق، موقعیت ویژه‌ای را برای ایران فراهم کرده است.در سال ۱۴۰۲، صادرات ایران به عراق حدود ۹.۲ میلیارد دلار بوده و این کشور دومین مقصد کالاهای صادراتی ایران بعد از چین است. صادرات ایران به عراق بدون احتساب گاز به ارزش ۷.۳ میلیارد دلار و با احتساب گاز به ۹.۲ میلیارد دلار رسیده است. با این حال، صادرات ایران به عراق با احتساب گاز نسبت به سال گذشته کاهش داشته که دلیل اصلی آن افت صادرات گاز طبیعی است.در حالی که عراق به دنبال کاهش وابستگی به واردات و افزایش تولید داخلی است، فرصت‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری در این کشور وجود دارد. رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق اشاره کرده است که عراق قصد دارد سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار در امور زیربنایی سرمایه‌گذاری کند و درخواست‌هایی برای راه‌اندازی تولیدات داخلی از کشورهای مختلف، از جمله ایران، دارد.میزان واردات ایران از عراق در سال ۱۴۰۲ به ۵۸۰ میلیون دلار رسیده که نسبت به سال قبل افزایش قابل توجهی داشته است. این امر نشان‌دهنده رشد قابل توجه در تجارت میان دو کشور است، اما با توجه به رقابت از سوی کشورهایی مانند چین و امارات، ایران باید تلاش‌های بیشتری برای حفظ و گسترش موقعیت خود در بازار عراق انجام دهد.
اهمیت
عراق یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران محسوب می‌شود. با توجه به حجم ۹۰ میلیارد دلاری واردات عراق و وابستگی شدید این کشور به کالاهای خارجی، به ویژه در زمینه‌های مختلف از جمله کالاهای صنعتی، محصولات غذایی و مصالح ساختمانی، ایران می‌تواند سهم بزرگی از این بازار را به خود اختصاص دهد. بازار ۱۵۰ میلیارد دلاری عراق تا ۱۵ سال آینده یک فرصت کلیدی برای اقتصاد ایران است. با توجه به اینکه کشورهایی مانند چین، امارات و هند در حال تلاش برای تصاحب بازار عراق هستند، حفظ و گسترش سهم ایران در این بازار بسیار حیاتی است. عدم توجه به این مسئله می‌تواند جایگاه ایران را در تجارت منطقه‌ای تضعیف کرده و سهم بازار ایران را کاهش دهد.
