علت اهمیت و بد بودن
کاهش رفاه اجتماعی: افزایش خط فقر در خانوارها منجر به کاهش کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی می‌شود. دسترسی محدود به امکانات بهداشتی، آموزشی و تفریحی از جمله پیامدهای مهم آن است که می‌تواند منجر به بروز نابرابری‌های بیشتری شود.
افزایش مشکلات اجتماعی: افزایش فقر موجب رشد آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد، بیکاری، بی‌خانمانی و افزایش نرخ جرائم می‌شود. خانوارهایی که نمی‌توانند نیازهای اولیه خود را تامین کنند، بیشتر در معرض مشکلات اجتماعی و روانی قرار می‌گیرند.
نکات تکمیلی
خط فقر یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که وضعیت اقتصادی و رفاه اجتماعی را نشان می‌دهد. در ایران، به‌ویژه در کلان‌شهری مانند تهران، خط فقر به دلیل تفاوت‌های قابل‌توجه در هزینه‌های زندگی و معیشت خانوارها همواره مورد توجه بوده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس بر مبنای داده‌های تورم در سال1402، برآوردی از خط فقر انجام داده است که بر این اساس خط فقر تقریبا عددی در حدود 3 میلیون و 740 هزار تومان بوده است؛یعنی یک خانوار یک نفره برای تامین معیشت زندگی خود باید حداقل به این میزان درآمد دسترسی داشته باشد و با کمتر از آن امکان زندگی میسر نخواهد بود.
خط فقر یک خانوار 3 نفره در سال 1401، مقداری در حدود 5 میلیون و 634 هزار تومان برآورد شده است. این نرخ در سال 1402 با افزایشی 68.4 درصدی همراه بوده است و به 8 میلیون و 232 هزار تومان رسیده است.
مجموع تحولات اقتصاد کلان نشان می‌دهد که خط فقر به عنوان مقدار حداقل هزینه‌های استاندارد به علت تأثیرپذیری از تورم و افزایش آن و در نقطه مقابل درآمدهای خانوار به نسبت تورم افزایش نداشته، نرخ فقر نیز افزایش می یابد.
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرد که نرخ فقر متوسط کشور از سال 1396 به بعد افزایش چشمگیری داشت و از حدود 20 درصد به 30.4 درصد در سال 1400 رسید. به طور کلی میزان جمعیت زیر خط فقر در سال 1400 به نسبت سال 1390 ، حدود 11 میلیون نفر افزوده شده است.با این حال گزارش بانک جهانی نشان داد در سه سال اخیر تقریبا 6.5 میلیون نفر از جمعیت فقر جامعه کاسته شده است.
خط فقر برای خانوارهای ۳ نفره در تهران در نتیجه عوامل مختلفی همچون تورم، افزایش قیمت مسکن و ناکافی بودن درآمدها، رو به افزایش است. با توجه به چالش‌های اقتصادی کنونی، اقدامات گسترده‌ای از سوی دولت و نهادهای ذی‌ربط برای مقابله با افزایش خط فقر و حمایت از خانوارهای آسیب‌پذیر ضروری است.
