رتبه دوم جهانی ایران در صادرات پسته
پسته تولید شده در ایران، که به عنوان پسته خندان شناخته می‌شود، از سال ۱۳۷۵ تاکنون رونق زیادی داشته و توانسته ارزآوری قابل‌توجهی برای کشور به همراه داشته باشد. ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی رتبه دوم صادرات جهانی پسته را به دست آورد. هرچند که تولید پسته در سال‌های اخیر به‌دلیل خشکسالی‌ها، سرمازدگی‌ها و شیوع آفات تحت‌تأثیر قرار گرفته است، اما امسال تولید خوبی داشته و پیش‌بینی می‌شود استان کرمان تولید قابل‌توجهی داشته باشد. ایران با ۳۵۷ هزار هکتار سطح زیرکشت، مقام اول در جهان را دارد و میزان تولید پسته به ۱۳۵ هزار تن رسیده است که ۹۰ درصد آن صادر می‌شود. آمارهای گمرک نشان می‌دهد که در چهار ماهه نخست امسال تجارت خارجی بدون نفت به ۳۶ میلیارد دلار رسیده که ۱۷.۵ میلیارد دلار آن صادرات غیرنفتی بوده است. صادرات محصولات کشاورزی نیز از لحاظ وزن ۲۲ درصد و از حیث ارزش ۳۲ درصد افزایش داشته است. پسته با ۲۷۳ میلیون دلار صادرات و رشد حدود ۱۹۵ درصدی، در رتبه نخست صادرات محصولات کشاورزی قرار دارد. پسته ایران که یکی از مهم‌ترین صادرات غیرنفتی است، جایگاه خود را در بازارهای جهانی به امریکا داده است. ظرفیت تولید پسته ایران سالانه ۲۵۰ هزار تن و به عبارتی یک‌سوم سهم امریکا است، در حالی که پسته ایران کیلویی هفت دلار و پسته امریکا کیلویی پنج دلار در بازار جهانی فروخته می‌شود. پیش‌بینی می‌شود امسال ۲۰۰ هزار تن پسته تولید شود. با این حال، ۹۵ درصد از صادرکنندگان ایرانی به بازار جهانی دسترسی ندارند و صادرات پسته توسط شرکت‌های خودرویی زیرقیمتی که صادرکنندگان پسته می‌توانند صادر کنند، انجام می‌شود.
تحلیل
پسته به عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات صادراتی غیرنفتی، نقش حیاتی در ارزآوری و تامین درآمدهای ارزی کشور دارد. حفظ رتبه دوم جهانی در صادرات پسته نشان‌دهنده توانمندی ایران در تولید و عرضه این محصول است. تمرکز بر گسترش صادرات پسته به بازارهای جدید و توسعه روابط تجاری با کشورهای مختلف می‌تواند به افزایش درآمدهای ارزی کمک کند. با توجه به چالش‌های موجود در دسترسی صادرکنندگان به بازارهای جهانی، سیاست‌های حمایتی و جلوگیری از دخالت‌های غیرموجه می‌تواند صادرات را بهبود بخشد و همچنین با توجه به تفاوت قیمت پسته ایران و آمریکا در بازار جهانی، بهبود کیفیت و کاهش هزینه‌های تولید می‌تواند رقابت‌پذیری پسته ایران را افزایش دهد.
