تحلیل خبر| کاهش صادرات فرش

علت اهمیت و بد بودن

کاهش درآمد ارزی کشور: با کاهش صادرات درآمد ارزی برای کشور کاهش می یابد.
افزایش بیکاری: با کاهش صادرات، شاغلان صنایع دستی، بافندگان بیکاری اففزایش می یابند.

انگاره شناختی

ترسیم بی مهری و بی توجهی دولت ها به صنایع دستی و فرش

نکات تکمیلی

اهم مشکلات صنعت فرش را می‌توان در نبود متولی دولتی، رفع تعهد ارز حاصل از صادرات، بیمه قالیبافان که طبق قانون باید اعتبار آن از سمت دولت تامین شود و برگشت فرش مرجوعی خلاصه کرد که ماحصل آن، افت ۱۲ میلیون دلاری ارزش صادرات فرش تنها در یک سال است.صنعت فرش و صنایع دستی در اکثر دولت‌‌ها، مورد بی‌‌توجهی قرار گرفته است. مرکز ملی فرش ایران در سال ۱۳۸۲ تاسیس شد که وزارت صمت یک طرفه و بدون توجه به قانون در تلاش برای انتقال این مرکز به وزارت میراث فرهنگی بود.آمارهای صادراتی نیز گویای این بی‌‌مهری‌‌ها هست؛ به طوری که تنزل در صادرات، به خصوص بعد از وضع تحریم‌‌ها در سال ۱۳۹۷، ادامه‌دار بوده و شیب آن نیز بسیار تند است.
در سالیان نه چندان دور درآمد حاصل از صادرات فرش ۲.۷ میلیارد دلار بوده که امروز به ۴۰ میلیون دلار تقلیل پیدا کرده است. صنعتی که با احتساب خانوارهای استادکاران، اشتغال ۱۰ میلیونی را ایجاد کرده بود امروزه با چالش‌‌های بسیار جدی روبه‌‌رو شده است. متاسفانه قوانین خلق‌‌الساعه نیز همه روزه به این مشکلات دامن می‌‌زند. به عنوان مثال وقتی ارزی در کار نیست، قانون بازگشت ارز صادراتی دیگر چیست؟ یا مساله بازگشت فرش‌‌های مرجوعی مسائلی هستند که بارها مطرح شده اما هیچ‌کدام به نتیجه نرسیده‌‌اند.
با آغاز تحریم در سال ۱۳۹۷ حدود ۲۰۰ میلیون دلار صادرات فرش را از دست دادیم و بعد از آن نیز با تصمیم بانک مرکزی در خصوص بازگشت ارز صادراتی بار دیگر با افت ۱۷۰ میلیون دلاری مواجه شدیم. البته برای رفع این مشکل پیگیری‌‌های زیادی انجام دادیم که تنها معادل ۲۰‌درصد از ارز که همان تامین مواد اولیه‌مان بود را برگردانیم.
اگرچه صادرات کالاهای مختلف طی سال‌های گذشته با کاهش و مشکل مواجه شده اما افت صادرات فرش دستباف با سایر کالاها فرق دارد چراکه این کالا علاوه بر اینکه نمادی از هنر اصیل ایرانی و شناسنامه کشور محسوب می‌شود از نظر اقتصادی نیز به دلیل اینکه همواره ۸۵ درصد فرش ایرانی صادر می شده به شدت توسعه محور و ارزآور بوده است، از سویی دیگر نیز این صنعت همواره اشتغال‌زایی پایدار به ویژه در مناطق روستایی و عشایرنشین به همراه داشته است.
نکته مهم آن است که به دلیل گران بودن فرش دستباف و کاهش قدرت خرید مردم، خریدار داخلی این محصول زیاد نیست و بر همین مبنا هم بوده که طی سال‌های گذشته فرش دستباف یک محصول صادرات محور شناخته می شده است. بنابراین زمانی که صادرات این محصول با مشکل مواجه شود طبیعتاً تولید هم دیگر صرفه اقتصادی نخواهد داشت و علاوه بر از بین رفتن ظرفیت‌های اشتغال‌زایی، بافندگان ایرانی نیز یا مجبور به تغییر شغل و یا مجبور به مهاجرت به شهرها و یا کشورهای دیگر به ویژه ترکیه و هندوستان می‌شوند