یکی از عوامل مؤثر بر افتوخیز قیمت طلا در جهان، تنشهای ژئوپلیتیک (سیاستهای جغرافیایی و در واقع منافع بازیگران سیاسی بینالمللی متمرکز در یک منطقه) است؛ در طول تاریخ، همواره طلا بهعنوان یک دارایی با قابلیت حفظ ارزش دارایی سرمایهگذاران در برابر فشارهای تورمی می باشد؛ بنابراین سرمایهداران، معاملهگران و حتی بعضاً سرمایهداران خرد (مردم عادی) در جهت حفظ داراییهای خود در میان تنشها، به این بازار طلایی، روی میآوردند به این علت افزایش تقاضای طلا و سکه و انتظارات تورمی سرمایه گذاران طبیعتا منجر به افزایش قیمت طلا و سکه خواهد شد. بهطوریکه قیمت سکه از مرز ۴۶ میلیون تومان هم عبور کرد. اما چه اتفاقی افتاد که کفه ترازوی جناح افزایشی بازار سکه سنگین شد؟ دو عامل مهم در تعیین قیمت طلا و سکه؛ «نرخ دلار» و «انس جهانی» هستند که هر دو عامل در حال حاضر افزایش قیمت داشتند.
انس جهانی نسبت به قبل از عید بیش از ۱۰۰ دلار گرانتر شده و از ۲۱۵۵ دلار به ۲۲۶۵ دلار رسیده است که این خود عامل مهم در افزایش قیمت سکه در ایران محسوب میشود. از سوی دیگر نرخ دلار از ۶۰ هزار تومان قبل از عید به بیش از ۶۴ هزار تومان افزایشیافته که این عامل هم در افزایش نرخ سکه اثرگذار است.
نکته حائز اهمیت این است که رکوردشکنیهای قیمت جهانی طلا، بازار داخلی کشورها را نیز تحتتأثیر قرار داده و کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود؛ به طور واضح مشخص است در شرایطی که از ابتدای سال ۱۴۰۲، بازار سکه و طلای داخلی کشور از رونق خاصی برخوردار نبود و متأسفانه صنف طلا و جواهر کشور را به رکودی غیرقابلباور و دور انتظار دچار کرده بود و از سوی دیگر در بازهای طولانی نرخ ارز توسط بانک مرکزی کنترل میشد و در محدودهای با نوسان طبیعی بازی میکرد، شاهد روند صعودی قیمت طلا و جواهر در بازار داخل بودیم.
قطع بهیقین نوسانات قابلتوجه اونس جهانی طلا، بازار طلایی کشور را هم تحتتأثیر قرار داده است و عمده دلیل نوسانات بازار سکه و طلای کشور بهحساب میآید. در حقیقت میتوان گفت رکوردشکنیهای اخیر اونس جهانی از علل اصلی رشد قیمت سکه و طلا بوده که موجب شد سکه طرح جدید مرزهای ۳۰ میلیون تومان را در اسفندماه و حال ۴۵ میلیون تومان را در بازار رد کند و به بالاترین قیمت خود در تاریخ قیمت سکه برسد.
همچنین بهطورکلی میتوان گفت جنگ در خاورمیانه منجر به افزایش ارزش دلار و کاهش ارزش پول داخلی میشود. التهاب ارزی شدید در ایران از زمان شروع جنگ غزه و افزایش تنش در منطقه خاورمیانه آغاز گردید بهطوریکه رشد ۳۲ درصدی آن را در نمودار ذیل قابلمشاهده است. فعالیتهای اقتصادی خاورمیانه، تحتتأثیر عوامل مختلفی قرار دارند که جنگ تنها یکی از آنهاست؛ تحریمها، بحرانهای طبیعی، تغییرات فنّاوری و نوسانات بازار مالی نیز میتوانند به تزلزل اقتصادی منجر شوند.
در ایران، رشد قیمت دلار ارتباط بسیار قوی با تنشهای سیاست خارجی دارد. به این معنی که در صورت تشدید تحریمها یا فعالیتهای منطقهای، شاهد ترس معاملهگران بازار دلار خواهیم بود و همین ترس موجب رشد قیمت در بازار آزاد میشود.
حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه نیز موجب افزایش قیمت دلار در بازار آزاد شد. معاملهگران این ارز که احتمال درگیری ایران و رژیم صهیونیستی را بالا میدیدند، شروع به خرید هیجانی دلار کردند. بهطوریکه پس از این حمله پرش ناگهانی قیمت دلار موجب شد به مرز ۶۴ هزار تومان برسد.
بنابراین افزایش نرخ ارز در روز های اخیر متاثر از موج خبری جنگ و مسائل سیاسی با توجه به تجربیات گذشته غیرواقعی و گذراست و نرخ ارز به روال قبل بازخواهد گشت.