پول بی‌پشتوانه، ارزی است که توسط دولت چاپ می‌شود و برخلاف ارزهای با پشتوانه مانند طلا یا نقره، به هیچ دارایی فیزیکی پشتیبانی نمی‌شود. ارزش این نوع پول از تعامل عرضه و تقاضا و استقرار دولت صادرکننده آن به وجود می‌آید. این ارزها، مانند دلار آمریکا یا یورو، که به عنوان پول‌های فیات شناخته می‌شوند، از این نظر محسوب می‌شوند. پول بی‌پشتوانه در مقابل تورم و افت ارزش قرار دارد؛ زیرا ارزش آن به صورت مستقیم به پشتیبانی دولت و استقرار اقتصادی کشور مرتبط است. اگر دولت اعتبار خود را حفظ کند، این نوع پول ارزش خود را حفظ می‌کند؛ اما اگر اعتماد مردم به آن کاهش یابد، ارزش آن نیز کاهش می‌یابد.
مزایا و معایب پول بی‌پشتوانه:
مزایا:
1. مدیریت اقتصادی: بانک‌های مرکزی بر ارز فیات کنترل بیشتری دارند و می‌توانند نرخ بهره و نقدینگی را مدیریت کنند.
2. تولید آسان: تولید این ارزها نسبت به ارزهای با پشتوانه طبیعی مقرون به صرفه‌تر و آسان‌تر است.
3. انعطاف‌پذیری: این ارزها انعطاف بیشتری در مدیریت اقتصادی ارائه می‌دهند.
معایب:
1. ریسک تورم: عرضه نامحدود این ارزها ممکن است به تورم و افت ارزش منجر شود.
2. حباب اقتصادی: این ارزها قابلیت ایجاد حباب اقتصادی را دارند.
3. عدم ثبات: نسبت به ارزهای با پشتوانه، این ارزها دارای ثبات کمتری هستند.
مثال از دردسرساز شدن پول بی‌پشتوانه:
یک نمونه مشهور از این وضعیت در کشور زیمباوه است. در دهه ۲۰۰۰، بانک مرکزی این کشور به چاپ پول پرداخت و به علت این اقدام، ابرتورم رخ داد و ارزش پول به سرعت کاهش یافت.
جایگزین‌ها:
ارزهای رمزنگاری‌شده مانند بیت‌کوین به عنوان جایگزین پول بی‌پشتوانه مطرح شده‌اند، اما هنوز به یک جایگاه قطعی در اقتصاد جهانی نرسیده‌اند.
درنهایت، هر نوع پولی مزایا و معایب خود را دارد و انتخاب بین آن‌ها به شرایط اقتصادی و اعتماد عمومی بستگی دارد.
