نقش کلیدی کشاورزی و شیلات در رشد اقتصادی ایران در دوران تحریم
کشاورزی و صنایع غذایی ایران در سال‌های اخیر، به‌ویژه در دوره تحریم‌ها، توانسته پیشرفت‌های چشمگیری داشته باشد. تولیدات کشاورزی کشور با افزایشی 10 میلیون تنی به 130 میلیون تن رسیده و صادرات این محصولات بیش از 5 میلیارد دلار درآمدزایی داشته است. در این میان، صنعت شیلات به‌طور خاص رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است؛ صادرات محصولات شیلاتی به 650 میلیون دلار رسیده و هدف‌گذاری برای رسیدن به صادرات یک میلیارد دلاری تا پایان برنامه هفتم توسعه صورت گرفته است.محصولات اصلی صادراتی بخش شیلات شامل میگو، قزل‌آلا، خوراک آبزیان و ماهیان دیگر است. در سال گذشته، صادرات میگو به 103 میلیون دلار و خوراک آبزیان به 46 میلیون دلار رسیده است. ایران همچنین توانسته به خودکفایی 80 درصدی در تولید تجهیزات پرورش ماهی در قفس و 98 درصدی در تولید خوراک میگو دست یابد. این امر نشان‌دهنده کاهش وابستگی به واردات این محصولات است.رئیس سازمان شیلات ایران نیز اشاره کرده است که صادرات محصولات شیلاتی در 5 ماهه ابتدایی سال 1403، 32 درصد افزایش وزنی و 24 درصد افزایش ارزشی داشته است. سال گذشته، ایران با صادرات 210 هزار تن محصولات شیلاتی به بیش از 50 کشور، رکورد 650 میلیون دلار صادرات را شکست. در سطح داخلی نیز مصرف سرانه آبزیان در کشور 13.8 کیلوگرم است که نسبت به میانگین جهانی (20 کیلوگرم) پایین‌تر است. با این حال، تولیدات شیلاتی کشور در سال گذشته 1.36 میلیون تن بوده و طبق برنامه‌های بلندمدت، قرار است این رقم به 2.6 میلیون تن برسد. استان‌های مازندران، خوزستان، گیلان، بوشهر و لرستان در رتبه‌های برتر تولید آبزیان کشور قرار دارند.
اهمیت
صادرات محصولات کشاورزی و شیلاتی نقش مؤثری در تأمین ارز برای کشور داشته است. صادرات محصولات شیلاتی به 650 میلیون دلار رسیده و هدف‌گذاری یک میلیارد دلاری تا پایان برنامه هفتم توسعه، نشان‌دهنده اهمیت این بخش در جبران کاهش ارزآوری سایر صنایع مانند نفت است. در دوره‌ای که بسیاری از صنایع به دلیل تحریم‌ها دچار مشکل شده‌اند، بخش کشاورزی و شیلات توانسته‌اند رشد کنند. افزایش تولید، به‌ویژه در محصولات شیلاتی مانند میگو و قزل‌آلا، و صادرات به بیش از 50 کشور، نشان‌دهنده ظرفیت‌های این بخش برای کمک به پایداری اقتصادی کشور است.
