نقش کلیدی کشاورزی در ارزآوری و توسعه اقتصاد غیرنفتی ایران
در سال‌های اخیر، وزارت جهاد کشاورزی توانسته تولید محصولات کشاورزی کشور را افزایش دهد و از 120 میلیون تن در سال 1400 به 130 میلیون تن در سال 1403 برساند. این رشد در مقایسه با دوران پیش از انقلاب اسلامی که تولید کمتر از 20 میلیون تن بود، چشمگیر است. ایران ظرفیت بالایی در بخش کشاورزی دارد و این بخش، به‌ویژه در زمان تحریم‌های اقتصادی، ارزآوری قابل توجهی برای کشور داشته است.در سال 1402، صادرات محصولات کشاورزی به 6.2 میلیارد دلار رسید که نسبت به سال 1401 رشد 20 درصدی داشت. عراق، امارات و روسیه بزرگ‌ترین واردکنندگان این محصولات بودند. استفاده از کد شناسه برای رصد محصولات صادراتی یکی از سیاست‌های مؤثر وزارت جهاد کشاورزی در سال‌های اخیر بوده است.در نیمه نخست سال جاری، صادرات محصولات کشاورزی به 3.15 میلیون تن به ارزش 1.7 میلیارد دلار رسید که نسبت به سال گذشته رشد 20 درصدی به لحاظ وزنی و 26 درصدی به لحاظ ارزشی داشته است. پسته، گوجه فرنگی، هندوانه، سیب و خرما جزو محصولات اصلی صادراتی بودند و 53 درصد از کل ارزش صادرات کشاورزی را تشکیل دادند.رضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی، معتقد است که با برنامه‌ریزی درست، صادرات کشاورزی طی پنج سال آینده می‌تواند به 10 میلیارد دلار برسد. اما یکی از چالش‌ها افزایش تولید در واحد سطح و کاهش ضایعات کشاورزی است که نیازمند همکاری نهادهای مختلف و اصلاح الگوی کشت است.
اهمیت
کشاورزی یکی از بزرگ‌ترین ظرفیت‌های صادرات غیرنفتی ایران است که در شرایط تحریم‌های اقتصادی توانسته کمک قابل‌توجهی به تأمین ارز کند. افزایش تولید محصولات کشاورزی و رشد صادرات این محصولات، به‌ویژه در سال‌های اخیر، نشان‌دهنده پتانسیل بالای این بخش برای توسعه اقتصادی کشور است. سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی، از جمله استفاده از کد شناسه برای محصولات صادراتی، به بهبود کیفیت و رصد بازارهای صادراتی کمک کرده و باعث رشد 20 تا 26 درصدی صادرات شده است. این رشد به معنای تأمین ارز و بهبود تراز تجاری کشور است. همچنین، با کاهش ضایعات و افزایش بهره‌وری در واحد سطح، این بخش می‌تواند سهم بیشتری از اقتصاد ایران را به خود اختصاص دهد و هدف 10 میلیارد دلاری صادرات محصولات کشاورزی در آینده نزدیک محقق شود.
