کتاب مغالطه آدام اسمیت

درک عمیق اندیشه‌ها و بررسی همۀ ابعاد و جوانب آن‌ها، بدون درنظرگرفتن فضای اعتقادی، تاریخی و جغرافیایی آن‌ها ممکن نیست. مطالعۀ تاریخ شکل‌گیری و گسترش آرا و عقائد مختلف فکری و علمی، ضرورت‌ها و لوازم عینی و ذهنی بسترساز این اندیشه‌ها را آشکار می‌سازد. بااین‌حال، پرداختن صرف به تاریخ بدون تحلیل نظام مفهومی و منطقی اندیشه‌ها، جز جاذبه‌هایی تاریخ‌شناختی، فایدۀ چندانی ندارد. به نظر می‌رسد مطالعۀ عقاید در بستر تاریخی باید با رویکردی تحلیلی عجین شود تا نگاهی جامع و کلی از مکاتب فکری ارائه دهد. کتبی که تاکنون در تاریخ اندیشه‌های اقتصادی یا بررسی آراء اقتصاددانان در کشور ترجمه یا نگاشته شده‌است، غالباً سیری گزارش‌گونه و توأم با تحلیل‌هایی از موضع اقتصاد متعارف دارند و نگاه انتقادی به اندیشه‌های اقتصادی به‌ویژه در حوزۀ مبانی فکری اندیشمندان در آن‌ها به ندرت مشاهده می‌شود. دانکن فولی، پروفسور دانشکده اقتصاد مدرسۀ جدید تحقیقات اجتماعی آمریکا است که آثار متعددی را در حوزۀ اندیشۀ اقتصادی منتشر ساخته است. او با نگاهی مستقل به مسائل اقتصادی می‌نگرد و رویکرد انتقادی او به‌ویژه در حوزۀ مبانی علم اقتصاد مشهود است. تسلط او بر حوزۀ اندیشه‌های اقتصادی مکاتب مختلف اعم از سرمایه‌داری و سوسیالیسم موجب پدید آمدن آثاری قوی از جانب او شده‌است. کتاب مغالطۀ آدام اسمیت، نسبت به اکثر کتب موجود در حوزۀ تاریخ عقائد اقتصادی، این مزیت را داراست که در عین پیگیری مسیر شکل‌گیری نظریات اقتصادی از آدام اسمیت تا عصر حاضر، با کنارگذاشتن حواشی و جزئیات غیرضرور تاریخی، سعی کرده است با نگاهی تحلیلی، اندیشه‌ها را موشکافی کرده و مصادر فلسفی و ایدئولوژیک اندیشه‌های بزرگان اقتصاد را استخراج کند و با ظرافت و دقت کم‌نظیری، به نقد این اندیشه‌ها هم از منظر منطق و سازگاری درونی و هم از منظر پیامدها و خروجی‌های بیرونی بپردازد.