نانو یک فناوری بسیار پیشرفته است که در مقیاس نانومتری (یعنی یک میلیاردیم متر) کار می‌کند. این علم به مطالعه و دستکاری اتم‌ها و مولکول‌ها در این مقیاس کوچک می‌پردازد و به‌واسطه آن، ویژگی‌های منحصر به فردی در مواد ایجاد می‌شود که در ابعاد معمولی قابل دسترس نیستند.
فناوری نانو به دلیل خواص منحصر به فردی که در مقیاس‌های نانومتری به دست می‌آید، در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارد. در اینجا به برخی از این کاربردها اشاره می‌کنیم :
صنعت الکترونیک
فناوری نانو باعث کوچک‌سازی و بهینه‌سازی قطعات الکترونیکی می‌شود. از نانومواد مانند نانولوله‌های کربنی و نانوذرات در ساخت تراشه‌های سریع‌تر، پردازنده‌های کوچک‌تر و حافظه‌های پرظرفیت استفاده می‌شود. این فناوری امکان تولید ابزارهای پیشرفته و کم‌مصرف‌تر را فراهم کرده و به افزایش سرعت و کارایی دستگاه‌های الکترونیکی کمک می‌کند.
صنایع داروسازی و پزشکی
در حوزه پزشکی، فناوری نانو نقش بسیار مؤثری دارد. نانوذرات می‌توانند داروها را به‌طور هدفمند به سلول‌های بیمار (مثل سلول‌های سرطانی) برسانند و از آسیب به سلول‌های سالم جلوگیری کنند. نانوکپسول‌ها و نانوذرات دارویی موجب افزایش کارایی درمان‌ها و کاهش عوارض جانبی می‌شوند. همچنین، نانوسنسورها برای تشخیص بیماری‌ها با دقت بالا به کار می‌روند.
صنایع غذایی و کشاورزی
در صنعت غذا، نانوذرات و نانوپوشش‌ها می‌توانند ماندگاری مواد غذایی را افزایش دهند و از رشد باکتری‌ها جلوگیری کنند. در کشاورزی نیز نانومواد به عنوان کودها و سموم بهینه‌سازی شده به کار می‌روند که با کنترل بهتر، تأثیرات زیست‌محیطی را کاهش می‌دهند.
صنایع خودروسازی و هوافضا
نانوکامپوزیت‌ها در تولید مواد سبک‌تر و مقاوم‌تر استفاده می‌شوند، که موجب کاهش وزن خودروها و هواپیماها و افزایش کارایی سوخت می‌گردد. در بدنه خودروها و هواپیماها از این مواد استفاده می‌شود تا هم مصرف انرژی کاهش یابد و هم استحکام و ایمنی افزایش یابد. همچنین، نانومواد در باتری‌های قدرتمندتر برای خودروهای برقی نیز کاربرد دارند.
صنایع انرژی
از فناوری نانو برای بهبود کارایی پنل‌های خورشیدی، ساخت باتری‌های قوی‌تر و حسگرهای زیست‌محیطی استفاده می‌شود. به عنوان مثال، نانوذرات در سلول‌های خورشیدی استفاده می‌شوند تا بازده جذب نور افزایش یابد و انرژی بیشتری تولید شود. در تولید سلول‌های سوختی نیز نانوکاتالیزورها به افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کنند.
صنعت نساجی و پوشاک
نانوذرات در پوشاک برای ایجاد ویژگی‌های ضد آب، ضد لکه و ضد باکتری استفاده می‌شوند. این فناوری به تولید لباس‌هایی کمک می‌کند که کمتر لکه می‌گیرند، بو نمی‌گیرند و به مراقبت کمتری نیاز دارند.
صنایع زیست‌محیطی
در حوزه محیط زیست، از نانومواد برای تصفیه آب و هوا، حذف آلاینده‌ها و بازیافت مواد استفاده می‌شود. نانوذرات می‌توانند آلاینده‌های آب و هوا را جذب کنند و به پاکسازی محیط کمک کنند.
