در زمینه تامین مسکن برای افراد با درآمد پایین، چالش‌ها و موانع زیادی وجود دارد که از جمله وظایف مغفول مانده به حساب می‌آید. این نوشته به بررسی مختصر این مسئله می‌پردازد و سعی در ارائه راهکارهایی دارد تا اهمیت تامین مسکن برای اقشار کم درآمد را به وضوح نشان دهد.
با توجه به آمارها، تامین یک واحد مسکونی با اندازه ۷۰ متر مربع در جنوب تهران برای یک کارگر با درآمد متوسط ماهیانه، حدود ۲۴ سال زمان می‌برد. در عین حال، طرح‌های مسکن اجتماعی دولت نیز برای افراد با درآمد کم، گزینه مناسبی فراهم نمی‌کند. این واقعیت در حالی است که قانون اساسی ایران دولت را به تامین مسکن برای اقشار ضعیف ملزم می‌کند.
به عنوان یکی از نیازهای اساسی انسان، داشتن مسکن مناسب اجتناب‌ناپذیر است. قانون اساسی ایران نیز حق مسکن را به عنوان یکی از حقوق اساسی معرفی کرده و دولت را موظف به ارائه اقدامات مناسب به منظور تامین مسکن برای افراد مختلف جامعه، به ویژه روستانشینان و کارگران، می‌سازد.
با توجه به آمار بانک مرکزی، متوسط قیمت هر متر مربع زیربنای مسکونی در تهران به حدود ۷۶ میلیون تومان رسیده است. این قیمت در مناطق جنوبی تهران، از دیگر مناطق بیشتر است و متوسط قیمت هر متر مربع در این مناطق، حدود ۴۱ میلیون تومان است.
تامین مسکن برای افراد با درآمد کم با چالش‌های زیادی همراه است. متوسط قیمت‌ها در بازار مسکن تهران برای این افراد غیرقابل دسترس است و امکان خرید یک واحد مسکونی با استفاده از حقوق کم ماهیانه، زمان‌بر و دشوار است. ضمناً طرح‌های مسکن اجتماعی نیز با شرایط مالی افراد با درآمد پایین سازگاری ندارند.
برای حل این معضل چندین راهکار مطرح است. این راهکارها عبارتند از:
۱. تعیین قیمت مسکن مقرون به صرفه:
لازم است دولت قیمت‌گذاری مسکن را به گونه‌ای انجام دهد که بر اساس حقوق کارگران و افراد با درآمد کم، مقرون به صرفه باشد. تشویق به ساخت مسکن با هزینه پایین و ارائه تسهیلات مالی متناسب با درآمد افراد، این هدف را تسهیل می‌کند.
۲. اصلاح طرح‌های مسکن اجتماعی:
طرح‌های مسکن اجتماعی نیاز به اصلاحاتی دارند تا با شرایط مالی افراد با درآمد پایین سازگاری داشته باشند. این اصلاحات می‌توانند شامل تسهیلات اعتباری مختص این افراد و تعیین قیمت مسکن بازاریابی‌شده باشد.
۳. تسهیل در اخذ وام مسکن:
ایجاد شرایط ملایم‌تر برای اخذ وام مسکن برای افراد با درآمد پایین، از جمله راهکارهای مؤثر است. این اقدام باعث افزایش قابلیت خرید این افراد می‌شود.
تامین مسکن برای اقشار کم درآمد نه تنها یک حق بلکه وظیفه دولت است. اجرای اقدامات مؤثر و متناسب با شرایط اقتصادی افراد با درآمد پایین، به عنوان یک راه حل مهم و ضروری، می‌تواند به حل این چالش کمک کند و به افراد این امکان را بدهد که به راحتی و با اعتماد به نفس، به خانه خود دست یابند.
