نابرابری‌های اجتماعی ناشی از سیاست‌گذاری ناکارآمد مسکن

طی چند دهه اخیر، سیاست‌گذاری‌های مسکن نتوانسته است به طور مؤثری به نیازهای اقشار کم‌درآمد پاسخ دهد و باعث افزایش نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی در ایران شده است. رویکردهای اتخاذ شده پس از دهه اول انقلاب به گسترش سرمایه‌داری لجام‌گسیخته و تمرکز ثروت در دست یک قشر محدود منجر شده، و در عین حال، شهروندان و فقرا را از حقوق خود در دسترسی به مسکن کافی محروم کرده است. از نظر درون‌داد قانونی و برون‌داد اجرایی، سیاست‌گذاری‌ها عمدتاً متأثر از نگرش‌های کلی دولت‌ها بوده اما در اجرا، به دلیل عدم پیوستگی و استمرار مناسب، نتایج مطلوبی در کمک به اقشار ضعیف جامعه به همراه نداشته است.

طرح‌هایی نظیر مسکن مهر که با هدف پشتیبانی از اقشار آسیب‌پذیر نظیر خانواده‌های کم‌درآمد، بی‌سرپرست و معلولین طراحی شدند، به دلیل نحوه ناکارآمد اجرایی و بوروکراسی موجود، موفقیت‌آمیز نبودند. اجرای نادرست، عدم مشارکت مؤثر مردمی و رویکردهای نخبه‌گرایانه از سوی دولت باعث شد هدف اصلی این طرح‌ها که تأمین مسکن مقرون‌به‌صرفه برای اقشار کم‌درآمد بود، محقق نشود.

هم‌اکنون، باوجود صرف بودجه‌های قابل توجه، شاهد افزایش شمار بی‌مسکن‌ها، گسترش حاشیه‌نشینی و افزایش سهم هزینه‌ مسکن در سبد خانوارها هستیم، به طوری که حق دسترسی به مسکن مناسب و اسکان عادلانه برای بسیاری رویایی دست‌نیافتنی باقی مانده است.