بررسی آمارهای رسمی نشان میدهد که طی سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۴ از مجموع بیش از ۱۶۹ میلیارد دلار صادرات محصولات پالایشی، پتروشیمی و فلزی، بیش از ۳۸ میلیارد دلار ارز صادراتی به کشور بازنگشته است.
طبق این گزارش، محصولات فلزی شامل فولاد و مس بیشترین سهم را در عدم بازگشت ارز صادراتی داشتهاند و در صدر متخلفان قرار گرفتهاند.
از ابتدای سال ۱۴۰۱ و با ابلاغ اصلاحیه قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، تمامی صادرکنندگان موظف شدند ۱۰۰ درصد ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند. با این حال، آمارها نشان میدهد که همچنان بخشی از ارز صادراتی به کشور بازنگشته و این موضوع به یکی از چالشهای اصلی سیاستهای ارزی تبدیل شده است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که عدم بازگشت ارز صادراتی علاوه بر ایجاد فشار بر بازار ارز داخلی، موجب کاهش منابع ارزی کشور و افزایش نوسانات نرخ ارز میشود. همچنین این مسئله میتواند بر تأمین کالاهای اساسی و ثبات اقتصادی اثر منفی بگذارد.