عدالت مالیاتی در محاصره معافیتها و فرارها|تحلیل خبر
برآوردها و گزارش های وزارت اقتصاد و سازمان مالیاتی نشان میدهد طی چند سال گذشته علیرغم افزایش ۲.۵ برابری مالیات وصولی کشور،آمار برآوردی از فرار مالیاتی هم با رشد ۵۰ درصدی همراه بود، با این آمار برخی تحلیل ها که به اندازه ۱۰۰ درصد مالیات وصولی، عدم النفع مالیاتی داریم. همچنین بررسی ها حاکی از معافیت 40 تا 50 درصدی اقتصاد از مالیات است. بنابراین میتوان گفت نیمی از اقتصاد اساسا یا مشمول مالیات نیست یا معاف از مالیات است که خود این موضوع هم موجب ایجاد احساس تبعیض، پیچیدگی مالیات، بروز زمینههای فرار مالیاتی و شکلگیری اقتصاد زیرزمینی میشود.
معافیتها و مشوقهای مالیاتی گسترده و غیرضروری، به عاملی برای فرار مالیاتی و تبعیض تبدیل شده که ساماندهی آنها علاوه بر افزایش درآمدهای مالیاتی، میتواند فشار بر روی تولید و بخش شفاف کشور را کاهش دهد. هدف اصلی اعطای معافیتها و مشوقهای مالیاتی در کشورهای مختلف، ترویج سرمایهگذاری و حمایت از روند تولید است؛ حال آنکه اعطای معافیتهای بدون برنامه و غیر هدفمند که محدود، مشروط، کاهنده و تضمیندار نیست، به مانع رونق تولید تبدیل شده است.
معافیتهایی نظیر مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، معافیتهای صادراتی و بخش کشاورزی از جمله معافیتهای آشکار نظام مالیاتی به شمار میروند، اما مهمترین ایرادی که در بخش معافیتها باید مورد توجه قرار بگیرد وجود حجم گستردهای از معافیتهای پنهان مالیاتی است.
معافیتهای پنهان مالیاتی در سایه عدم توجه دولت به ایجاد پایههای جدید مالیاتی از جمله مالیات بر مجموع درآمد است که اعمال بدون نظارت آن سبب سوء استفاده می شود.