زیان صدهاهزار میلیاردی ۵ بانک خصوصی|تحلیل خبر
بررسیها نشان میدهد که ۵ بانک و مؤسسه مالی خصوصی طی ۹ ماه منتهی به آذر ۱۴۰۳، در صورتهای مالی خود زیانی بالغ بر ۶۲۴ هزار میلیارد تومان را شناسایی کردهاند؛ وضعیتی که زنگ خطر لزوم اصلاحات ساختاری را به صدا
برخلاف تمام جهان، بخش عمده تأمین مالی اقتصاد ایران از طریق بانکها انجام میشود، در حالی که در دنیا عمده تأمین مالی توسط بازار سرمایه صورت میگیرد.
در کشورهای پیشرفته، حدود ۸۰ درصد تأمین مالی اقتصاد از طریق بورس انجام میشود و تنها ۲۰ درصد آن توسط بانکها به ویژه برای شرکتهای کوچک و متوسط (SME) یا مشاغل خانگی و شرکتهای کوچک و متوسط خانوادگی صورت میگیرد. در آن کشورها، بانکها معمولاً به سپردهگذاران سود چندانی نمیدهند و حتی برخی بانکها بابت نگهداری پول، از مشتریانشان هزینه دریافت میکنند. نرخ بهره وامها در آن کشورها معمولاً در حد ۳ تا ۷ درصد است و در شرایط عادی، نرخ بهره کمتر از ۴ درصد میباشد.
اما در ایران شرایط کاملاً برعکس است و حدود ۸۰ درصد تأمین مالی اقتصاد کشور توسط بانکها صورت میگیرد و سهم بورس تنها ۲۰ درصد است. هرچند که نباید کتمان کرد که زیاندهی بعضی بانک ها، نهتنها بیانگر ناکارآمدی در مدیریت منابع و سرمایهگذاریهای پرریسک این بانکهاست، بلکه نشاندهنده ضعف نظارتهای مالی و بانکی در سالهای اخیر نیز میباشد. ادامهدار بودن زیاندهی در این بانکها موجب کاهش اعتماد عمومی به سیستم بانکی شده و ریسک نقدینگی را افزایش میدهد، چراکه سپردهگذاران در صورت احساس ناامنی مالی، سرمایههای خود را خارج میکنند.
از سوی دیگر، این بانکها به دلیل فشار مالی، تمایل بیشتری به بنگاهداری و سرمایهگذاریهای سودجویانه در بخشهایی چون مسکن، طلا و ارز پیدا میکنند که موجب افزایش تورم و ایجاد حبابهای اقتصادی میشود. همچنین منابع کمی برای پرداخت تسهیلات مولد باقی میماند، در نتیجه تولید و اشتغال آسیب میبیند. در بلندمدت، این روند میتواند منجر به تضعیف نظام بانکی، افزایش بار مالی دولت برای جبران ضررها و در نهایت تشدید بحرانهای اقتصادی شود.