بر اساس گزارش‌های رسمی و برآوردهای کارشناسی، ایران روزانه حدود ۲۰ میلیون لیتر سوخت قاچاق را تجربه می‌کند؛ رقمی معادل ۱۰ درصد مصرف داخلی. بخش عمده این حجم، یعنی بیش از ۷۵ درصد آن مربوط به گازوئیل است، چراکه انتقال آن آسان‌تر و خطر کمتری نسبت به بنزین دارد.
این در حالی است که کشور برای جبران کمبود بنزین، ناچار به واردات روزانه ۱۱ میلیون لیتر شده است. هزینه این واردات سالانه به حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد؛ رقمی سنگین که بخشی از آن عملاً به دلیل قاچاق از مرزها هدر می‌رود.
کارشناسان معتقدند که اختلاف شدید قیمت سوخت در داخل و کشورهای همسایه، مهم‌ترین عامل گسترش قاچاق است. به گفته آنان، افزایش قیمت سوخت بدون اصلاح ساختار توزیع و تقویت نظارت نه‌تنها قاچاق را کاهش نمی‌دهد، بلکه فشار اقتصادی بیشتری بر مردم وارد خواهد کرد.
در همین راستا، دولت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز طرح‌هایی همچون پایش لحظه‌ای زنجیره تأمین و توزیع فرآورده‌های نفتی و کنترل هوشمند کارت‌های سوخت را در دستور کار قرار داده‌اند. با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که بدون اصلاحات ساختاری در نظام یارانه‌ای و مدیریت مصرف، قاچاق سوخت همچنان به‌عنوان یکی از چالش‌های جدی اقتصاد ایران باقی خواهد ماند.
