راز نفت‌کش‌های کوچک ایران؛ تاکتیک جدید تهران برای صادرات نفت به چین
داده‌های رصد کشتی نشان می‌دهد نفت‌کش‌های «افرا مکس» و «سوئزگذر» در حال ایفای یک نقش فعال‌تر در این مسیر تجاری حساس هستند. داده‌های شرکت کپلر نشان می‌دهد هشت فروند از این نوع نفت‌کش‌ها در ماه فوریه و از طریق انتقال کشتی به کشتی از ابرنفت‌کش‌ها، نفت ایران را دریافت کردند که عمده آن‌ها عازم چین بودند. این در مقایسه با دو نفت‌کش در ماه‌های دسامبر و ژانویه است.
استفاده از کشتی‌های کوچک‌تر در تجارت ایران و چین که عمدتا توسط نفت‌کش‌های بسیار بزرگ انجام می‌شود، علاقه شرکت‌های حمل‌ونقل را برانگیخته است.
این تغییر احتمالا به‌دلیل توانایی آن‌ها در ترخیص نفت در اسکله‌های کم‌عمق‌تر چین نظیر شاندونگ است که به‌شکل فزاینده‌ای برای دریافت عرضه‌های ایران و روسیه مورد استفاده قرار می‌گیرند. طبق اعلام کارشناسان، ترمینال‌های بزرگ‌تر که کانتینرها و محموله‌های فله را نیز مدیریت می‌کنند، نسبت به تحریم‌های ثانویه محتاط شده‌اند.
افزایش تحریم‌ها از سوی دولت بایدن و وعده دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، برای استفاده از فشار حداکثری علیه تهران باعث شده است ده‌ها کشتی در ماه‌های اخیر در لیست تحریم‌های ایالات متحده وارد شوند و در این میان، نفت‌کش‌های بسیار بزرگ بیش از سایر کشتی‌های حمل نفت تحریم شده‌اند.
محدودیت‌های سختگیرانه‌تر در استفاده از ابرنفت‌کش‌ها و احتیاط بنادر چین در موضوع نفت ایران، باعث افزایش انتقال‌های کشتی به کشتی با استفاده از نفت‌کش‌های افرا مکس و سوئزگذر شده است.
استراتژی‌ها برای طراحی مجدد زنجیره‌های تأمین در جهت اطمینان حاصل کردن از این موضوع که نفت ایران همچنان به چین عرضه شود، بحبوحه تحریم‌های آمریکا علیه تهران در حال تغییر هستند.
در حالیکه صادرات از بنادری مانند جزیره خارگ قبلا متکی به نفت‌کش‌های بسیار بزرگ متعلق به ایران بود که مستقیما از خلیج فارس به چین می‌رفتند، نظارت‌های شدیدتر منجر به انتقال کشتی به کشتی بیشتر در نقاطی از آب‌های مالزی و فجیره شده است.
داده‌های کپلر نشان می‌دهد که پیش از ماه فوریه، تقریبا تمام عملیات‌های انتقال نفت از کشتی به کشتی که در آب‌های مالزی انجام می‌شد، بین ابرنفت‌کش‌ها بوده است.
نفت‌کش‌های بسیار بزرگ ظرفیت جابه‌جایی حدود 2 میلیون بشکه نفت را دارند، در حالیکه نفت‌کش‌های کلاس افرا مکس و سوئزگذر می‌توانند به ترتیب حدود 1 میلیون بشکه و 700 هزار بشکه نفت را حمل کنند. انتقالات متعدد و استفاده از نفت‌کش‌های کوچک‌تر می‌تواند هزینه‌های کلی حمل‌ونقل را افزایش دهد.
در ماه فوریه، ابرنفت‌کش تحریم‌شده به‌نام لان جینگ – که قبلا ون یائو نامیده می‌شد – در سه عملیات کشتی به کشتی جداگانه نفت ایران را به نفت‌کش‌های افرا مکس به نام‌های Reston، Brava Lake و Shun Tai در آب‌های مالزی منتقل کرد.
این کشتی‌ها به ترتیب به سمت بنادر هوانگدائو، شاندونگ و ژوشان در حرکت بودند. در همان ماه، ابرنفت‌کش ایرانی Derya محموله خود را به Suezmax Aventus I و Aframax Viola تخلیه کرد. این محموله‌ها به مقصد دونگجیاکو و شاندونگ ارسال شدند.
