خشک شدن تالاب صالحیه|تحلیل خبر
تالاب صالحیه، یکی از از مهمترین منشأ گردوغبار در تهران، کرج و قزوین است. این تالاب که در منطقه نظرآباد قرار دارد، متشکل از دو بخش شمالی و جنوبی است و هر بخش ویژگیهای خاص خود را داراست. بخش شمالی آن، واقع در نزدیکی فرودگاه آزادی، به عنوان پهنه آبدار شناخته میشود و زیستگاه پرندگان کنار آبزی متنوعی نظیر حواصیلها، چوبپاها و فالاروپ گردنسرخ است. با این حال، همین بخش نیز در خطر خشک شدن کامل قرار دارد، چراکه منابع آبی تالاب روزبهروز کاهش مییابند.
بخش جنوبی تالاب، که وسعت بیشتری دارد، در گذشته به صورت سطوح مرطوبی بود که نقش مؤثری در حفظ رطوبت منطقه و جلوگیری از بروز پدیدههایی چون ریزگرد داشت. اما امروز، این پهنه به بیابانی خشک و منبعی برای تولید ریزگرد تبدیل شده است؛ تهدیدی جدی نهتنها برای مردم منطقه، بلکه برای شهرهای بزرگی همچون تهران و کرج. این مسئله زمانی شکل حادتری به خود میگیرد که بدانیم عامل اصلی این بحران، تنها خشکسالی و کمبارشی نبوده، بلکه تصمیمات نادرست و مداخلات انسانی نیز نقش پررنگی در این فاجعه ایفا کردهاند.
یکی از مهمترین دلایل خشک شدن تالاب، احداث زهکش ۴۰ کیلومتری توسط جهاد کشاورزی قزوین بوده است. این زهکش که با هدف توسعه کشاورزی در اراضی بالادست طراحی شد، گرچه موجب احیای بخشی از زمینهای کشاورزی شد، اما در نهایت حیات تالاب صالحیه را نشانه رفت. انتقال غیر اصولی آب از تالاب به مزارع اطراف، بدون توجه به حقآبه این اکوسیستم حساس، باعث شد جریان طبیعی آب در تالاب قطع شود و روند خشک شدن آن سرعت گیرد. معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست البرز، در اظهاراتی عوامل متعددی را در این بحران دخیل دانسته است؛ از شترهای سرگردانی که به مراتع تالاب آسیب زدهاند تا فقدان برنامهریزی برای تأمین حقآبه تالاب و نبود بارندگی کافی.تالاب ها نقش مهمی در کنترل سیلابهای منطقه نظرآباد دارند که با نابودی آن، خطرات سیلابی برای مناطق اطراف نیز افزایش خواهد یافت. دواقعیت آن است که تالابها نهتنها زیستگاه گونههای مختلف جانوری و گیاهی هستند، بلکه نقش کلیدی در تنظیم چرخههای طبیعی، جلوگیری از فرسایش خاک، تغذیه سفرههای زیرزمینی و کنترل دمای منطقه دارند. امروز تالاب صالحیه همانند بسیاری دیگر از ذخایر طبیعی کشورمان به فراموشی سپرده شده است. در حالی که این مکان میتوانست به عنوان یک ظرفیت بزرگ گردشگری طبیعی و زیستمحیطی برای استان البرز مطرح شود، اکنون با بیتوجهی مسئولان و بهرهبرداری بیرویه، در آستانه مرگ کامل قرار گرفته است.