سیدمرتضی آل سید غفور – پژوهشگر اقتصادی | با آغاز سال ۱۴۰۴، بار دیگر توجه‌ها به مسئله مهم سرمایه‌گذاری در کشور جلب شده است. سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین عوامل رشد اقتصادی است که در سال‌های اخیر با چالش‌های جدی مواجه شده است. کاهش نرخ سرمایه‌گذاری، فرسایش دارایی‌های موجود و رکود در بسیاری از بخش‌های تولیدی، نشان‌دهنده وضعیت بحرانی این حوزه است. ازاین‌رو، تمرکز بر تقویت سرمایه‌گذاری، یکی از اساسی‌ترین نیازهای اقتصادی کشور محسوب می‌شود.
سرمایه‌گذاری؛ کلید رشد اقتصادی و اشتغال
سرمایه‌گذاری موتور محرکه تولید، اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی است. بدون ورود سرمایه‌های جدید، تولید در رکود باقی می‌ماند، فرصت‌های شغلی کاهش می‌یابد و وابستگی به واردات افزایش می‌یابد. آمارها نشان می‌دهد که نرخ سرمایه‌گذاری در ایران طی سال‌های اخیر نه‌تنها کاهش یافته، بلکه در برخی موارد رشد منفی داشته است. این یعنی نه‌تنها سرمایه‌گذاری جدیدی صورت نگرفته، بلکه دارایی‌های قبلی نیز مستهلک شده‌اند. این مسئله یکی از دلایل اصلی کاهش بهره‌وری تولید در کشور است.
چرا سرمایه‌گذاری در ایران کاهش یافته است؟
عوامل متعددی باعث کاهش سرمایه‌گذاری در کشور شده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
نااطمینانی اقتصادی: سرمایه‌گذاران نیاز به پیش‌بینی‌پذیری دارند. تغییرات ناگهانی در سیاست‌گذاری‌ها، نوسانات نرخ ارز و تورم، ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش داده و بسیاری را از ورود به این حوزه منصرف کرده است.
دشواری تأمین مالی: بسیاری از تولیدکنندگان برای توسعه کسب‌وکار خود با چالش‌های مالی مواجه‌اند. نرخ بهره بالا، پیچیدگی‌های اخذ وام و کمبود منابع مالی ازجمله عواملی هستند که مانع سرمایه‌گذاری مؤثر شده‌اند. در همین حال، بازار سرمایه نیز نتوانسته نقش حمایتی خود را به‌درستی ایفا کند.
بروکراسی پیچیده و قوانین دست‌وپاگیر: راه‌اندازی یک کسب‌وکار در ایران نیازمند عبور از موانع اداری متعدد است. فرآیندهای طولانی صدور مجوز، قوانین متغیر و عدم شفافیت، موجب دلسردی سرمایه‌گذاران شده است.
سرمایه‌گذاری، فقط یک مسئله اقتصادی نیست!
کاهش سرمایه‌گذاری تنها به رکود اقتصادی منجر نمی‌شود، بلکه تأثیرات مستقیمی بر وضعیت اجتماعی کشور دارد. وقتی سرمایه‌گذاری کاهش یابد، تولید ضعیف شده و بیکاری افزایش می‌یابد. این موضوع به‌نوبه خود، مشکلاتی نظیر افزایش فقر، مهاجرت نیروی کار، رشد آسیب‌های اجتماعی و حتی ناامنی را به دنبال دارد. بنابراین، ایجاد محیطی مناسب برای سرمایه‌گذاری نه‌تنها برای رشد اقتصادی، بلکه برای ثبات اجتماعی کشور نیز حیاتی است.
راهکارهای تقویت سرمایه‌گذاری در ایران
برای حل این بحران و دستیابی به رشد پایدار، اقدامات زیر ضروری است:
ایجاد ثبات در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی: تصمیمات باید بلندمدت و پیش‌بینی‌پذیر باشند تا سرمایه‌گذاران با اطمینان بیشتری وارد عمل شوند.
اصلاح نظام بانکی و تأمین مالی تولید: کاهش نرخ سود تسهیلات، تسهیل فرآیند دریافت وام و هدایت منابع مالی به سمت فعالیت‌های مولد، نقش مهمی در رونق سرمایه‌گذاری دارد.
کاهش موانع اداری و اصلاح قوانین: حذف مقررات زائد و تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار می‌تواند سرمایه‌گذاران را به فعالیت در بخش تولید ترغیب کند.
سرمایه‌گذاری برای تولید، راه نجات اقتصاد ایران
سرمایه‌گذاری در تولید، تنها یک شعار نیست، بلکه یک ضرورت برای عبور از بحران‌های اقتصادی و اجتماعی کشور است. دستیابی به این هدف نیازمند عزم ملی و همکاری تمامی بخش‌های اقتصادی، از دولت گرفته تا بخش خصوصی و مردم است. بدون سرمایه‌گذاری، تولید رشد نخواهد کرد، اشتغال کاهش خواهد یافت و اقتصاد کشور در چرخه‌ای از رکود باقی خواهد ماند. اکنون زمان آن رسیده که سیاست‌گذاران، فعالان اقتصادی و جامعه، همه در مسیر تقویت سرمایه‌گذاری گام بردارند و آینده‌ای پایدار برای کشور رقم بزنند.
