تهدید زیان انباشته بانکها برای اقتصاد|تحلیل خبر
بر اساس آخرین صورت مالی ثبت شده در کدال،5 بانک و مؤسسه مالی و اعتباری خصوصی در کشور، طبق آخرین صورتهای مالی ۹ ماهه منتهی به آذر ۱۴۰۳، مجموعاً با ۶۲۴ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارند.
در هیچ جای دنیا هیچ بانکی اجازه ندارد خودش به خودش وام بدهد یا منابعی که خلق میکند را برای بنگاهداری و ساخت مجتمعهای تجاری صرف کند.
اما در ایران شاهد آن هستیم که بانکها بخش بزرگی از نقدینگی کشور را ایجاد میکنند و سپس از همان منابع برای پروژههایی استفاده میکنند و به خودشان وام میدهند که فاقد توجیه اقتصادی هستند.
همچنین، تسهیلات تکلیفی و دستوری از سوی دولت و مجلس یکی از عوامل اصلی این بحران است. طبق آمار بانک مرکزی، سالانه حدود ۱.۱۰۰ تا ۱.۲۰۰ هزار میلیارد تومان از منابع بانکی به تسهیلات تکلیفی اختصاص مییابد. این تسهیلات که اغلب با نرخهای سود پایین و بدون اعتبارسنجی مناسب پرداخت میشوند، با ریسک بالای نکول همراهاند و منجر به افزایش مطالبات غیرجاری میشوند.
زیان انباشته بانکها یکی از معضلات ساختاری اقتصاد ایران به شمار میرود که آثار گستردهای بر شاخصهای کلان اقتصادی گذاشته است. این زیانها، عمدتاً ناشی از ناترازی مالی و ضعف نظارت، به افزایش پایه پولی و تورم دامن زدهاند. تخلفات و سوءمدیریت در برخی بانکها از جمله بانک آینده نیز به تضعیف اعتماد عمومی نسبت به نظام بانکی انجامیده و خطر خروج سپردهها را افزایش داده است.
از سوی دیگر، بانکهایی که با بحران مالی مواجهاند، توان تسهیلاتدهی به بخشهای مولد اقتصاد را از دست دادهاند و همین امر به رکود سرمایهگذاری و کاهش رشد اقتصادی منجر شده است. دولت نیز ناچار شده برای جلوگیری از ورشکستگی بانکها، منابع عمومی را صرف تزریق سرمایه کند که این موضوع، خود به تشدید کسری بودجه دامن میزند. مجموع این عوامل نشان میدهد که بدون اصلاح ساختار بانکها و ایجاد شفافیت مالی، امکان ثبات اقتصادی و کنترل تورم دشوار خواهد بود.