تحلیل خبر| فقر 22 تا 27 درصدی مردم ایران

اهمیت

افزایش جرم و ناامنی: افزایش فقر می‌تواند به افزایش ناامنی اجتماعی و جرم منجر شود، زیرا افرادی که در شرایط فقر زندگی می‌کنند ممکن است برای تأمین نیازهای اساسی خود به رفتارهای مجرمانه روی بیاورند.

کاهش تولید و بهره‌وری: نیروی کار فقیر ممکن است به دلیل کمبود تغذیه مناسب و شرایط زندگی نامطلوب، بهره‌وری کمتری داشته باشد که این به نوبه خود تولید اقتصادی را کاهش می‌دهد.

نکات تکمیلی

رئیس موسسه کار و تامین اجتماعی، هشدار داد ۲۲ تا ۲۷ درصد مردم ایران درگیر فقر هستند و برای تامین حداقل نیازهای اساسی خود با مشکل مواجه می‌شوند. در همین راستا مرکز پژوهش‌های مجلس نیز هشتم آبان با اعلام افزایش نرخ فقر در سال ۱۴۰۲ به بالای ۳۰ درصد نوشته بود؛ در سال گذشته حداقل یک سوم مردم توانایی برآورده کردن نیازهای اساسی خود را نداشتند و زیر خط فقر به سر بردند.

از بین بردن فقر مطلق فرآیند پیچیده‌ای است و بدون تردید شرایط اقتصاد کلان، یعنی تورم و رشد اقتصادی، دو متغیری است که در موفقیت آن نقش پررنگی دارد. تا پیش از سال ۹۷ غیرفقرا به طور میانگین ۱.۸ برابر خط فقر درآمد داشته اند. بعد از سال ۹۷ و با شروع تحریم ها، وقوع تورم‌های بالا و کاهش شدید ارزش پول ملی، وضعیت رفاه غیرفقرا و فقرا افت شدیدی داشته است. این افت در خصوص غیرفقرا به نحوی بوده است که این گروه به صورت میانگین حدود ۱.۶ برابر خط فقر درآمد داشته اند؛ بنابراین در سال‌های اخیر رفاه طبقه متوسط نیز افت شدیدی پیدا کرده است. در پی این رخداد غیرفقرا به خط فقر نزدیک‌تر شده و احتمال ورودشان به زیر این خط افزایش یافته است.

بر اساس بررسی‌ها، شکاف فقر تا سال ۹۶ رویه ثابتی داشته و عدد آن نیز ۰.۲۳ بوده است. به این معنا که فقرا در این سال‌ها به طور متوسط در حدود ۷۷ درصد خط فقر درآمد داشته‌اند. اما پس از سال ۹۶ و ۹۷ شکاف فقر افزایش یافته است.

یعنی همزمان با افزایش نرخ فقر در کشور، وضعیت فقرا وخیم‌تر شده و این رویه صعودی همچنان ادامه دارد. آمار‌ها خبر از آن می‌دهد که شکاف فقر در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در حدود ۰.۲۷ است و تفسیر آن است که فقرا ۷۳ درصد خط فقر درآمد دارند و نسبت به سال‌های قبل از ۱۳۹۶ شرایط معیشتی سخت‌تری را تجربه می‌کنند. این رقم برای سال1403، 0.28 است که به عبارتی نشان از آن دارد که فقرا 72 درصد خط فقر درآمد دارند.

افزایش نرخ فقر نه تنها چالش‌های فردی بسیاری را به وجود می‌آورد، بلکه به طور کلی بر انسجام اجتماعی و توسعه پایدار اقتصادی نیز تأثیر منفی می‌گذارد. اقدامات جدی برای کاهش فقر می‌توانند به بهبود کلیت جامعه و اقتصاد کمک کنند.