افزایش صادرات پتروشیمی ها|تحلیل خبر
در سال ۱۴۰۳، صنعت پتروشیمی ایران به ظرفیت اسمی ۹۷ میلیون تن رسیده است به طوری که ۷۵.۲ میلیون تن انواع محصولات را تولید و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه کند. در همین سال، صادرات ۲۹.۲ میلیون تن محصول پتروشیمی با ارزشی در حدود ۱۳ میلیارد دلار انجام شد و بازار داخلی نیز ۱۳.۱ میلیون تن محصول به ارزش تقریبی ۱۱ میلیارد دلار جذب کرد.
افق ترسیم‌شده برای سال ۱۴۰۴ حاکی از شتابی تازه در این صنعت است. راه‌اندازی طرح‌هایی به ظرفیت ۸.۵ میلیون تن، ظرفیت اسمی را به ۱۰۵ میلیون تن خواهد رساند و تولید واقعی نیز به ۸۳.۵ میلیون تن افزایش خواهد یافت. در همین حال، صادرات ۳۴.۸ میلیون تن محصول با ارزشی حدود ۱۳.۶ میلیارد دلار و فروش خالص داخلی ۱۶.۱ میلیون تن با ارزشی بیش از ۱۰ میلیارد دلار هدف‌گذاری شده است.
صنعت پتروشیمی ایران با وجود رشد چشمگیر، با چالش‌هایی نیز روبه‌رو است. یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها، وابستگی به فناوری‌های خارجی است. بسیاری از مجتمع‌های پتروشیمی برای بهره‌برداری از طرح‌های توسعه‌ای، نیازمند تکنولوژی‌های مدرن هستند که هنوز در داخل به‌طور کامل بومی نشده‌اند. طبق گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت، حدود ۷۰ درصد از تجهیزات مورد استفاده در صنعت پتروشیمی، از خارج تأمین می‌شود.
از سوی دیگر، تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی نیز بر این صنعت تأثیرگذار بوده‌اند. به‌ویژه در سال‌های اخیر، محدودیت‌های صادراتی و دسترسی به مواد اولیه، هزینه‌های تولید را افزایش داده و توان رقابت در بازار جهانی را کاهش داده است. به عنوان مثال، در سال ۱۳۹۸، تولید متانول و برخی دیگر از محصولات پتروشیمی به دلیل مشکلات صادراتی با کاهش مواجه شد.
با این‌حال، فرصت‌های زیادی برای توسعه صنعت پتروشیمی در ایران وجود دارد. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و همکاری با شرکت‌های بین‌المللی، می‌تواند در این مسیر مؤثر باشد. همچنین، توسعه‌ی صنایع پایین‌دستی و افزایش ارزش افزوده محصولات پتروشیمی از طریق تولید مواد شیمیایی با فناوری‌های پیشرفته، زمینه‌ساز تحول اقتصادی و افزایش صادرات خواهد بود.
به طور کلی صنعت پتروشیمی ایران با برنامه‌ریزی برای افزایش تولید، گسترش صادرات، تنوع بخشیدن به محصولات و بهینه‌سازی مصرف منابع، گام‌های بلندی در جهت تقویت جایگاه خود در اقتصاد داخلی و بازارهای جهانی برداشته است. بااین‌حال، تحقق این اهداف مستلزم تدوین سیاست‌های کارآمد و تصمیم‌گیری‌های کلان است.
پیش‌بینی می‌شود با سرمایه‌گذاری بیشتر در زیرساخت‌های صنعت پتروشیمی و توسعه‌ی فناوری‌های نوینکشورمان سهم قابل‌توجهی از بازارهای جهانی به‌خصوص در زمینه‌ی پلیمرها، مواد شیمیایی خاص و محصولات نوین به دست آورد.
