در نشست خبری «جایزه ملی نوآوری اجتماعی» که با حضور دکتر سید مهدی شریفی، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و صنایع خلاق، و دکتر علی‌اصغر سعدآبادی، دبیر کمیته علمی جایزه، برگزار شد، ابعاد علمی، اقتصادی و اجرایی این رویداد ملی تشریح شد. هدف اصلی این جایزه، شناسایی، تقویت و سرمایه‌گذاری بر ایده‌های خلاقانه‌ای است که بتوانند به‌صورت پایدار و عملیاتی به حل مسائل و آسیب‌های اجتماعی کشور کمک کنند.
چالش‌های اجتماعی ایران، نیازمند راهکارهای نوآورانه
در این نشست، دکتر سعدآبادی با ارائه آمارهای نگران‌کننده از معضلات اجتماعی مانند اعتیاد، کمبود آب سالم در مناطق روستایی و عدم شفافیت در آمارهای مربوط به کودکان کار، خودکشی و قاچاق، بر ضرورت ورود ایده‌های نو و خلاقانه برای حل این مشکلات تأکید کرد. وی با تأکید بر اینکه «چالش‌های امروز، با راهکارهای دیروز قابل حل نیستند»، نوآوری اجتماعی را «پلی بین بحران‌های جامعه و آینده‌ای روشن» توصیف کرد.
حمایت تا سقف ۵ میلیارد تومان از ایده‌های منتخب
در بخش کلیدی این نشست، دبیر علمی جایزه اعلام کرد:
«برگزیدگان نهایی این جایزه، علاوه بر دریافت ۲۰۰ میلیون تومان جایزه نقدی، می‌توانند از تسهیلات حمایتی تا سقف ۵ میلیارد تومان بهره‌مند شوند. این تسهیلات با نرخ مناسب و دوره بازپرداخت بلندمدت، از طریق صندوق نوآوری اجتماعی به پروژه‌های واجد شرایط تعلق خواهد گرفت.»
این حمایت‌ها علاوه بر سرمایه‌گذاری مالی، شامل شتاب‌دهی، توانمندسازی تخصصی، ارزیابی حرفه‌ای، و اتصال به نهادهای حاکمیتی و اقتصادی کشور است.
طراحی نظام ارزیابی علمی و بومی برای نوآوری اجتماعی
یکی از نکات برجسته جایزه ملی نوآوری اجتماعی، تدوین شاخص‌های اختصاصی ارزیابی برای طرح‌های این حوزه است. دکتر سعدآبادی با اشاره به همکاری با دانشگاه‌ها و متخصصان برجسته، از تهیه کتابی تخصصی درباره ارزیابی نوآوری اجتماعی خبر داد که به زودی توسط انتشارات دانشگاهی منتشر می‌شود و مبنای داوری نهایی این جایزه خواهد بود.
چهار سطح ارزیابی برای مشارکت منصفانه
مدل ارزیابی جایزه در چهار سطح طراحی شده است:
-
فردی: برای افرادی که به‌صورت حقیقی ایده‌ای را اجرا کرده‌اند؛
-
شرکتی: برای شرکت‌ها و استارتاپ‌های اجتماعی؛
-
حاکمیتی: برای نهادها و دستگاه‌های دولتی که به حل چالش‌های اجتماعی پرداخته‌اند؛
-
شبکه‌ای: برای گروه‌های جمعی و کنشگری شبکه‌ای که در سطح ملی و منطقه‌ای اثرگذاری داشته‌اند.
این تقسیم‌بندی با هدف عدالت در ارزیابی و تناسب بین منابع و اثرگذاری هر گروه انجام شده است.
ایجاد پیوند میان نوآوری اجتماعی و اقتصاد مقاومتی
در ادامه نشست، سعدآبادی با تأکید بر پیوند راهبردی جایزه با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی اظهار داشت:
«شاخص‌هایی برای سنجش تطابق طرح‌ها با اصول اقتصاد مقاومتی تدوین شده‌اند. این شاخص‌ها کمک می‌کنند تا تنها طرح‌هایی که واقعاً در مسیر خودکفایی، تاب‌آوری اقتصادی و توسعه پایدار حرکت می‌کنند، مورد حمایت قرار گیرند.»
تقویت اکوسیستم نوآوری اجتماعی ایران
جایزه ملی نوآوری اجتماعی صرفاً یک رقابت نیست؛ بلکه بستری برای اکوسیستم‌سازی، شبکه‌سازی و تعامل نظام‌مند میان نوآوران، شتاب‌دهنده‌ها، نهادهای حاکمیتی و شرکت‌های خصوصی است. تیم‌های شرکت‌کننده از طریق مراحل مختلف ارزیابی، آموزش و شتاب‌دهی، مسیر رشد ایده خود را طی کرده و آماده ورود به بازارهای ملی و منطقه‌ای می‌شوند.
تجربه‌محوری در قلب نوآوری اجتماعی
سعدآبادی با اشاره به اهمیت تجربه زیسته در اثربخشی نوآوری‌ها افزود:
«راه‌حل‌های موفق اجتماعی اغلب از دل تجربه برمی‌خیزند. فردی که سال‌ها با معضلی مانند فقر، اعتیاد یا بی‌آبی دست‌وپنجه نرم کرده، درک عمیق‌تری از مشکل دارد و ایده‌هایش از واقعیت برخاسته‌اند.»
دعوت به مشارکت و آینده‌نگری
در پایان نشست، از دانشگاه‌ها، رسانه‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد و دستگاه‌های اجرایی دعوت شد تا با معرفی ایده‌های خلاقانه و حمایت از فعالان نوآوری اجتماعی، گامی مؤثر در مسیر حل مشکلات اجتماعی کشور بردارند.
