در پرتو چالش‌های اقتصاد کلان، اعتبار به عنوان یک ابزار حیاتی در مدیریت امور مالی کشورها مطرح شده است. سیاست هدایت اعتبار با توجه به شرایط فعلی، نیاز به مقدمات قوی‌تری دارد که مهم‌ترین آنها، انتخاب یا ایجاد یک نهاد راهبر مستقل است. تجربه‌های موفق ژاپن و کره جنوبی نشان می‌دهد که وجود چنین نهادی، از اصلی‌ترین دلایل موفقیت در اجرای سیاست هدایت اعتباری است.
چرا نهاد راهبر مستقل؟
پس از انقلاب اسلامی، تعداد زیادی طرح و قانون به منظور حمایت از بخش‌های تولیدی اجرا شده است، اما ناکامی در اجرای این برنامه‌ها به دلیل عدم وجود نهاد راهبر مستقل و نقص در نظارت بر بانک‌ها و تسهیلات گیرندگان به چشم می‌خورد.
دو مخاطره اصلی در امر هدایت اعتبارات وجود دارد؛ احتمال انحراف در تخصیص اعتبارات به بخش‌های نادرست بر اساس ملاحظات غیرتوسعه‌ای و فسادآمیز، و همچنین انحراف اعتبارات از اهداف ابتدایی که انتخاب شده‌اند. به همین دلیل نهاد راهبر، از اهمیت بالایی برخوردار است.
هدایت اعتبارات با استفاده از ابزارهای هوشمند
توجه به شرایط کشور، ساختار تحریم‌ها، منابع موجود، و نیازها و اهداف کلی کشور، نهاد راهبر باید بخش‌های اولویت‌دار و پیشران را شناسایی و اعتبارات بانکی را به سمت این بخش‌ها هدایت نماید. رصد و پایش دقیق بر بانک‌ها و تسهیلات گیرندگان نیز از اهمیت زیادی برخوردار است تا از انحراف اعتبارات جلوگیری شود.
نهاد راهبر، باید از استقلال کافی برخوردار باشد تا به آسیب‌پذیری در برابر فشارهای سیاسی و توصیه‌های غیرتوسعه‌ای از طریق شناسایی اولویت‌های اعتباری و ابزارهای سیاستی جلوگیری نماید. همچنین این استقلال باید با حمایت سیاسی از سوی حاکمیت تضمین شود. اعضای نهاد راهبر باید از تخصص و مهارت لازم برخوردار باشند. عدم تاثیر پذیری از فشارهای سیاسی و ایجاد شفافیت در تمام مراحل سیاست هدایت اعتبار، از جمله نکات حائز اهمیت برای تحقق سیاست هدایت اعتباری موفق است.
با توجه به این مطالب، ایجاد یا انتخاب نهاد راهبر از اهمیت بسیاری برخوردار است. این نهاد باید توانمندی‌های لازم را داشته باشد تا با توجه به شرایط کلان کشور، اقدامات مناسبی را در راستای هدایت اعتبارات انجام دهد و بتواند به عنوان یک پیشوای هوشمند در مسیر رشد و توسعه اقتصاد کشور نقش بیفزاید.
