آب ارزان در خدمت صادرات محصولات آب بر

سطح زیر کشت در ایران از سال 2018 ، سه برابر شده است.

در سال‌های اخیر، صادرات محصولات گلخانه‌ای ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس رشد قابل توجهی داشته است. این افزایش عمدتاً نتیجه سیاست‌های حمایتی دولت در قالب یارانه‌های پنهان در بخش کشاورزی بوده است. ارائه آب، انرژی و کود با قیمت یارانه‌ای، به همراه حمایت از فناوری‌های نوین کشت، باعث شده سطح زیر کشت گلخانه‌ای در کشور از سال ۲۰۱۸ تا امروز بیش از سه برابر افزایش یابد. این سیاست‌ها، با وجود دستاوردهای اقتصادی قابل توجه، پیامدهای نگران‌کننده‌ای نیز در پی داشته‌اند.

براساس آمارهای رسمی، ایران موفق شده در بازار محصولات کشاورزی امارات به نوعی مزیت نسبی دست پیدا کند و عرضه‌کننده اصلی حدود ۱۲ محصول در این بازار شود. ارزش سالانه صادرات این محصولات به کشورهای حوزه خلیج فارس بین ۴ تا ۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود. کیفیت بالا و قیمت مناسب این محصولات، نقش مهمی در افزایش سهم ایران در بازارهای منطقه‌ای داشته و توانسته است کشاورزی داخلی برخی از این کشورها از جمله امارات را به حاشیه براند.

تحلیل‌گران منطقه‌ای بر این باورند که استقبال کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از محصولات ایرانی صرفاً بر مبنای کیفیت یا قیمت نیست، بلکه انگیزه مهم‌تری در میان است: حفظ منابع آبی داخلی. به‌بیان دیگر، این کشورها با واردات محصولات آب‌بَر از ایران، فشار بر منابع آبی خود را کاهش داده‌اند، در حالی که ایران بار آبی این تولیدات را از منابع داخلی تأمین می‌کند.

گرچه افزایش صادرات کشاورزی به ظاهر دستاوردی مثبت برای اقتصاد ایران محسوب می‌شود و نقش موثری در تأمین ارز دارد، اما بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که این رشد صادرات با تشدید ناترازی منابع آبی کشور همراه شده است. استفاده گسترده از آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک برای تولید محصولات گلخانه‌ای صادرات‌محور، موجب فشار مضاعف بر سفره‌های آب زیرزمینی و منابع محدود کشور شده است.

در مجموع، سیاست توسعه کشاورزی گلخانه‌ای برای صادرات، اگرچه درآمدزا و دارای منافع منطقه‌ای است، اما در نبود مدیریت هوشمند منابع طبیعی، می‌تواند به تهدیدی جدی برای امنیت آبی کشور تبدیل شود. ادامه این روند، بدون اصلاح سیاست‌های حمایتی و بازنگری در نوع و مکان تولید، ممکن است در بلندمدت هزینه‌هایی بسیار بیشتر از منافع ارزی کنونی بر اقتصاد و محیط‌زیست ایران تحمیل کند.

در facebook به اشتراک بگذارید
در twitter به اشتراک بگذارید
در telegram به اشتراک بگذارید
در whatsapp به اشتراک بگذارید
در print به اشتراک بگذارید

لینک کوتاه خبر:

https://en360.ir/?p=18643

نظر خود را وارد کنید

آدرس ایمیل شما در دسترس عموم قرار نمیگیرد.

تحلیل اخبار اقتصادی

صحت و سقم و تحلیل و بررسی مهم‌ترین اخبار روز اقتصاد ایران را در رسانه چارسو اقتصاد دنبال کنید

آخرین مطالب انتشاریافته