بحران کسری بودجه و تأثیرات آن بر همسان‌سازی حقوق بازنشستگان
بودجه سال ۱۴۰۳ در حوزه همسان‌سازی حقوق بازنشستگان با مشکلات جدی مواجه شده است. بر اساس پیش‌بینی‌ها، قرار بود از افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده، ۲۵ هزار میلیارد تومان برای این منظور تأمین شود. اما اکنون با گذشت ۸ ماه از سال، این رقم محقق نشده و دولت با کسری ۲۵ هزار میلیارد تومانی روبرو است. این موضوع تأثیرات منفی بر رفاه بازنشستگان گذاشته و توان دولت در اجرای تعهدات خود را کاهش داده است.
علیرضا حیدری، کارشناس تأمین اجتماعی، معتقد است که عدم تحقق درآمدهای پیش‌بینی‌شده یکی از عوامل اصلی این مشکل است. دولت به درآمدهای مالیاتی وابسته است، اما ضعف در مدیریت منابع و تصمیمات اقتصادی گذشته منجر به ایجاد ناترازی شده است. علاوه بر این، تورم و افزایش هزینه‌های معیشتی نیاز به به‌روزرسانی حقوق بازنشستگان را دوچندان کرده است.
این مشکلات نشان‌دهنده برنامه‌ریزی ناکافی در تخصیص منابع مالی است. در این شرایط، دولت باید به تأمین منابع پایدار و کاهش وابستگی به درآمدهای غیرقابل‌پیش‌بینی توجه کند. همچنین، تلاش برای جلوگیری از خلق پول و اثرات تورمی ضروری است. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، نیز در نامه‌ای به رئیس‌جمهور بر ضرورت پرداخت مابه‌التفاوت کسری بودجه در سال ۱۴۰۴ تأکید کرده است.
اهمیت
موضوع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تأثیری فراتر از رفاه اجتماعی داشته و به ابعاد مهم اقتصاد ایران مرتبط است. کسری بودجه و ناتوانی در تحقق منابع مالی پیش‌بینی‌شده، ضعف در مدیریت منابع و وابستگی به مالیات‌های ناپایدار را آشکار می‌کند. این چالش‌ها علاوه بر فشار بر بازنشستگان، تورم را تشدید کرده و اعتماد عمومی به سیاست‌های اقتصادی را کاهش می‌دهد. رفع این مشکلات نیازمند اصلاحات ساختاری در مدیریت منابع و توجه ویژه به عدالت اقتصادی است تا هم رفاه اجتماعی و هم ثبات اقتصادی تقویت شود.
