اهمیت
کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی: یکی از مهم‌ترین نتایج رشد صادرات غیرنفتی، کاهش اتکای اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی است.
تقویت روابط تجاری بین‌المللی: افزایش صادرات غیرنفتی می‌تواند روابط اقتصادی ایران با سایر کشورها به‌ویژه همسایگان و شرکای تجاری مانند چین، امارات و ترکیه را تقویت کند.
نکات تکمیلی
طبق اعلام گمرک ایران، در نیمه نخست سال 1403، صادرات غیرنفتی ایران به 70 میلیون تن رسید که از نظر وزنی نسبت به مدت مشابه سال گذشته 3.5 درصد افزایش داشت.
در این بازه، میزان صادرات نفتی 23.2 میلیارد دلار، صادرات غیرنفتی 25.8 میلیارد دلار و صادرات خدمات فنی و مهندسی 600 میلیون دلار بود. مجموع صادرات ایران در این دوره به 49.6 میلیارد دلار رسید و در مقابل، واردات کالا با احتساب 2.5 میلیارد دلار شمش طلا به 32.6 میلیارد دلار رسید.
بر این اساس، مجموع مبادلات تجاری کشور در این مدت 82.2 میلیارد دلار بوده است. اگر صادرات نفت و خدمات فنی و مهندسی را در تراز تجاری محاسبه کنیم، تراز مثبت 17 میلیارد دلاری داریم؛ در غیر این صورت، تراز تجاری به منفی 6.8 میلیارد دلار تغییر می‌کند.
در مقایسه با سال گذشته که مجموع مبادلات تجاری 54.6 میلیارد دلار بود، امسال 50.5 درصد رشد داشته است. همچنین، صادرات نسبت به سال قبل با رشد 6.8 درصدی از 24.1 میلیارد دلار به 25.8 میلیارد دلار رسید.
سه شریک عمده تجاری ایران در این دوره، چین با 15.7 میلیارد دلار، امارات متحده عربی با 13.4 میلیارد دلار، و ترکیه با 7.5 میلیارد دلار بودند. تجارت غیرنفتی ایران با کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی نیز با 14 درصد افزایش، به بیش از 32 میلیارد دلار رسید.
در برنامه هفتم توسعه، متوسط رشد سالانه صادرات غیرنفتی 22.6 درصد تعیین شده است. با توجه به صادرات 49.3 میلیارد دلاری در سال 1402، لازم است برای دستیابی به هدف 60.4 میلیارد دلار در سال 1403 برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شود. رسیدن به این هدف مستلزم افزایش بهره‌وری، توسعه صنایع دانش‌بنیان و تقویت تولیدات صادراتی است.
